Edhen

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Helghyar an puskes Pandion haliaetus
Strus, Struthio camelus – edhen na yll nija.
Bulbul Seychellys, Hypsipetes crassirostris.
Edhen howl deudorgh an Ogledh, Cinnyris reichenowi.
Hwibon gelvin eskis, Balaeniceps rex
Gwibeser gwenen byghan, Merops pusillus
Jakana Afrika, Actophilornis africanus
Kerghydh kowrek, Ardea goliath
Kornhwilen hirvys, Vanellus crassirostris.
Molgh worm Fraser, Stizorhina fraseri.
Pibydh torrwyn, Actitis hypoleucos.
Pysker Afrika, Haliaeetus vocifer.
Pyskador brith, Ceryle rudis.
Kerghydh wynn byghan, Egretta garzetta.


Edhen (liesplek ydhyn) yw esel unn ugh-urdh a enyvales (Lat. Aves), pub huni gans diw esker, pluv, lithyow yn-rag ow kul eskelli, eskern kew, ha gallos dedhwi.

Yma 10,912 eghen vyw ha 160 eghen dhifeudhys y'n bys ma; ytho, ynsi yw an liesekka klas a viles gans mell keyn war dir. Yma nebes ydhyn ow tybri sugen bleujyow, plansow, has, hwesker, logos, puskes, karyn, po ken ydhyn. Difun dydhweyth a vydh moyha ydhyn, mes re anedha a vydh difun nosweyth po mo. Lies edhen a vyaj yn pell (po divroa) may hallens skeusi rag kewer yeyn. Yn mysk gnasow kemmyn ydhyn yma gelvin askornek heb dens, dedhwi oyow krogenek, ha korf eskern skav mes kres. An vrassa rann anedha a yll neyja y'n ayr, mes niver a eghennow (yn arbennik war enesow) re gollas an gallos ma: r.e. pennow-gwynn, strusyow hag kiwis.

Sur yth hevel y'n eur ma ydhyn dhe esplegya diworth arghpedrevanes, h.y. diworth an bagas Maniraptora a'n is-urdh Theropoda. Ydhyn ytho yw rann a'n klas Reptilia (kramviles), ha'ga nessa kerens y'n klas na yw krokodiles. Yma ydhyn, kramviles erell, ha bronnviles ow furvya an Amniota, enyvales gans mell keyn a omgerdhas rag triga war dir.

Teyluyow[golegi | pennfenten]

herwydh an Unyans Ydhyniethel Keswlasek (IOC)[1]
(An niveryow a gomprehend eghennow yw difeudhys.)

Palaeognathae
Struthoniformes
Struthionidae 2 eghen Teylu strusyow
Rheiformes
Rheidae 2 eghen Teylu rheas
Apterygiformes
Apterygidae 5 eghen Teylu kiwis
Casuariiformes
Casuariidae 4 eghen Teylu kaswari
Tinamiformes
Tinamidae 46 eghen Teylu tinamous
Neognathae
Galliformes
Megapodiidae 21 eghen Teylu ydhyn tommen
Cracidae 56 eghen Teylu kakalakas
Numididae 6 eghen Teylu gallinys
Odontophoridae 34 eghen Teylu rykennes sowl Amerika
Phasianidae 184 eghen Teylu fesons
Anseriformes
Anhimidae 6 eghen Teylu skrijers
Anseranatidae 1 eghen Teylu an woodh vrith
Anatidae 174 eghen Teylu heyji
Caprimulgiformes
Caprimulgidae 97 eghen Teylu churrys nos
Steatornithiformes
Steatornithidae 1 eghen Teylu an edhen saym
Nyctibiiformes
Nyctibiidae 7 eghen Teylu potous
Podargiformes
Podargidae 16 eghen Teylu churrys nos ledanbik
Aegoltheliformes
Aegothelidae 9 eghen Teylu an churrys nos kowannik
Apodiformes
Hemiprocnidae 4 eghen Teylu goblynes an koos
Apodidae 113 eghen Teylu goblynes
Trochilidae 361 eghen Teylu ydhyn si
Musophagiformes
Musophagidae 23 eghen Teylu tourakows
Otidiformes
Otididae 26 eghen Teylu gonyer
Cuculiformes
Cuculidae 150 eghen Teylu koges
Mesitornithiformes
Mesitornithidae 3 eghen Teylu mesitys
Pterocliformes
Pteroclidae 16 eghen Teylu tewesyer
Columbidae
Columbidae 351 eghen Teylu kelemmi
Gruiformes
Heliornithidae 3 eghen Teylu askeldreys
Sarothruridae 15 eghen Teylu rykennes an koos
Rallidae 152 eghen Teylu rykennes
Psophiidae 3 eghen Teylu trompours
Gruidae 15 eghen Teylu garanes
Aramidae 1 eghen Teylu an kloppek
Podicipediformes
Podicipedidae 23 eghen Teylu gribes
Phoenicopteriformes
Phoenicopteridae 6 eghen Teylu flamoges
Charadriiformes
Turnicidae 18 eghen Teylu korrykenes sowl
Burhinidae 10 eghen Teylu mengelvinigow
Chionidae 2 eghen Teylu gonelvines
Pluvianellidae 1 eghen Teylu tollek Magellan
Haematopodidae 12 eghen Teylu berrwynnes
Ibidorhynchidae 1 eghen Teylu hirar gelvin kromm
Recurvirostridae 10 eghen Teylu hirarrow
Charadriidae 68 eghen Teylu tolloges
Pluvianidae 1 eghen Teylu tollek Ejyp
Rostratulidae 3 eghen Teylu kioghyon liesliw
Jacanidae 8 eghen Teylu jakanas
Pedionomidae 1 eghen Teylu gwandryas an mali
Thinocoridae 4 eghen Teylu kioghyon has
Scolopacidae 98 eghen Teylu gelvinoges
Dromadidae 1 eghen Teylu tollek an kankres
Glareolidae 17 eghen Teylu resyer
Laridae 103 eghen Teylu golanes
Stercorariidae 7 eghen Teylu gwageles
Alcidae 25 eghen Teylu erawes
Eurypygiformes
Rhynochetidae 1 eghen Teylu an kagou
Eurypygidae 1 eghen Teylu an bonngors howl
Phaethontiformes
Phaethontidae 3 eghen Teylu ydhyn trovannel
Gaviiformes
Gaviidae 5 eghen Teylu sedhoryon
Sphenisciformes
Spheniscidae 18 eghen Teylu pennow gwynn
Procellariiformes
Oceanitidae 9 eghen Teylu penogyon an soth
Diomedeidae 21 eghen Teylu albatroses
Hydrobatidae 18 eghen Teylu penogyon an north
Procellariidae 99 eghen Teylu skuthanes
Ciconiiformes
Ciconiidae 19 eghen Teylu hwibones
Suliformes
Fregatidae 5 eghen Teylu fregattys
Sulidae 10 eghen Teylu sethoryon
Anhingidae 4 eghen Teylu gwanores
Phalacrocoracidae 42 eghen Teylu morvrini
Pelicaniformes
Threskiornithidae 36 eghen Teylu kromenbigow
Ardeidae 72 eghen Teylu kerghydhyon
Scopidae 1 eghen Teylu an penn morthol
Balaenicipitidae 1 eghen Teylu an hwibon gelvin eskis
Pelecanidae 8 eghen Teylu pelikanes
Opisthocomiformes
Opisthocomidae 1 eghen Teylu an hoatzin
Accipitriformes
Cathartidae 7 eghen Teylu kondors
Sagittariidae 1 eghen Teylu edhen an kwyllennow
Pandionidae 2 eghen Teylu helghyoryon an puskes
Accipitridae 256 eghen Teylu eres ha hokys
Strigiformes
Tytonidae 20 eghen Teylu kowannow gwynn
Strigidae 234 eghen Teylu kowannow
Coliiformes
Coliidae 6 eghen Teylu kolies
Leptosomiformes
Leptosomidae 1 eghen Teylu kog rolyer
Trogoniformes
Trogonidae 43 eghen Teylu trogones
Bucerotiformes
Upupidae 4 eghen Teylu bouperiges
Phoeniculidae 9 eghen Teylu bouperiges an koos
Bucorvidae 2 eghen Teylu kornelvines an nor
Bucerotidae 59 eghen Teylu kornelvines
Coraciiformes
Coraciidae 13 eghen Teylu korakes
Brachypteraciidae 5 eghen Teylu korakes an nor
Alcedinidae 114 eghen Teylu pyskadoryon
Todidae 5 eghen Teylu todies
Meropidae 30 eghen Teylu gwibesoryon gwenen
Piciformes
Galbulidae 18 eghen Teylu jakamars
Bucconidae 38 eghen Teylu ydhyn hwythek
Capitonidae 15 eghen Teylu barvydhyn Amerika
Semnornithidae 2 eghen Teylu barvydhyn toukan
Ramphastidae 43 eghen Teylu toukanes
Megalaimidae 34 eghen Teylu barvydhyn Asi
Lybiidae 43 eghen Teylu barvydhyn Afrika
Indicatoridae 17 eghen Teylu melhembronkyeres
Picidae 238 eghen Teylu tarderes
Cariamiformes
Cariamidae 2 eghen Teylu seryimas
Falconiformes
Falconidae 65 eghen Teylu falghunes
Psittaciformes
Strigopidae 4 eghen Teylu papynjays Mordir Nowydh
Cacatuidae 21 eghen Teylu kokatous
Psittacidae 181 eghen Teylu papynjays Afrika hag Amerika
Psittaculidae 196 eghen Teylu papynjays Asi hag Ostrali
Passeriformes
Acanthisittidae 43 eghen Teylu gwranennow Mordir Nowydh
Sapayoidae 1 eghen Teylu an sapayoa
Philepittidae 4 eghen Teylu asitis
Eurylaimidae 9 eghen Teylu gelvines ledan Asi
Calyptomenidae 6 eghen Teylu gelvines ledan Afrika
Pittidae 44 eghen Teylu pitas
Furnariidae 315 eghen Teylu kramyores dor
Thamnophilidae 238 eghen Teylu ydhyn moryon
Formicariidae 12 eghen Teylu molghi moryon
Grallariidae 68 eghen Teylu pitas mroyon
Conopophagidae 11 eghen Teylu korrwibesoryon
Rhinocryptidae 65 eghen Teylu tapakulos
Melanopareiidae 5 eghen Teylu ydhyn torghek
Tyrannidae 437 eghen Teylu turons
Cotingidae 66 eghen Teylu kotingas
Pipridae 53 eghen Teylu manakines
Tityridae 45 eghen Teylu bekardes
Menuridae 2 eghen Teylu ydhyn telyn
Atrichornithidae 2 eghen Teylu ydhyn prysk
Ptilonorhynchidae 27 eghen Teylu ydhyn delji
Climacteridae 7 eghen Teylu kramyeriges koos Ostrali
Maluridae 32 eghen Teylu gwranennow Ostrali
Meliphagidae 196 eghen Teylu meldhebroryon
Dasyornithidae 3 eghen Teylu ydhyn blewek
Pardalotidae 4 eghen Teylu pardalotes
Acanthizidae 67 eghen Teylu telores Ostrali
Pomatostomidae 5 eghen Teylu klappyores Ostrali
Orthonychidae 3 eghen Teylu resores an kyfyon
Cnemophilidae 3 eghen Teylu ydhyn pali
Melanocharitidae 12 eghen Teylu hirbigow
Paramythiidae 3 eghen Teylu pygeres mor
Callaeidae 5 eghen Teylu ydhyn tagell Mordir Nowydh
Notiomystidae 1 eghen Teylu hihi
Psophodidae 6 eghen Teylu ydhyn hwypp
Cinclosomatidae 12 eghen Teylu klappyores teg
Platysteiridae 32 eghen Teylu atises
Malaconotidae 50 eghen Teylu krogoryon prysk
Machaerirhynchidae 2 eghen Teylu gelvines skath
Vangidae 39 eghen Teylu vangas
Pityriasidae 1 eghen Teylu an penn blew
Artamidae 24 eghen Teylu gwenili koos
Rhagologidae 1 eghen Teylu an helghyer mor
Aegithinidae 4 eghen Teylu ioras
Campephagidae 94 eghen Teylu krogoryon kog
Mohouidae 3 eghen Teylu mohouas
Neosittidae 3 eghen Teylu sitellas
Eulacestomatidae 1 eghen Teylu an gelvin arader
Oreoicidae 3 eghen Teylu ydhyn klogh
Falcunculidae 1 eghen Teylu an pynk kroger
Pachycephalidae 64 eghen Teylu hwibanores
Laniidae 34 eghen Teylu krogoryon spern
Vireonidae 64 eghen Teylu vireos
Oriolidae 39 eghen Teylu owrvolghi
Dicruridae 30 eghen Teylu drongos
Rhipiduridae 55 eghen Teylu lostow gwynsell
Monarchidae 105 eghen Teylu myghternedh
Platylophidae 1 eghen Teylu kroger kegin
Corvidae 136 eghen Teylu brini
Corcoracidae 2 eghen Teylu neytheres leys
Melampittidae 2 eghen Teylu melampitas
Ifritidae 1 eghen Teylu yfryt
Paradisaeidae 44 eghen Teylu ydhyn paradhis
Petroicidae 51 eghen Teylu rudhegow Ostrali
Picathartidae 2 eghen Teylu karrekyer
Chaetopidae 2 eghen Teylu lamoryon karrek
Eupetidae 1 eghen Teylu klappyer teg Malaysi
Bombycillidae 3 eghen Teylu owrlineges koraskel
Ptiliogonatidae 4 eghen Teylu gwibesoryon owrlinek
Hypocoliidae 1 eghen Teylu hypokolius
Dulidae 1 eghen Teylu chekker an palmwydh
Mohoidae 5 eghen Teylu o-os
Hylocitreidae 1 eghen Teylu hylositrea
Stenostiridae 9 eghen Teylu telores maskys
Paridae 64 eghen Teylu pennow pali
Remizidae 11 eghen Teylu krogneythoryon
Nicatoridae 3 eghen Teylu nikators
Panuridae 1 eghen Teylu an gorsegen varvek
Alaudidae 100 eghen Teylu ahwesydhes
Pycnonotidae 160 eghen Teylu bulbuls
Hirundinidae 89 eghen Teylu gwenili
Pnoepygidae 5 eghen Teylu ydhyn kowaskel
Macrosphenidae 18 eghen Teylu krombeks
Cettiidae 32 eghen Teylu telores prysk
Scotocercidae 1 eghen Teylu telor brith an prysk
Erythrocercidae 3 eghen Teylu gwibesoryon melyn
Hyliidae 2 eghen Teylu hylias
Aegithalidae 13 eghen Teylu peniges
Phylloscopidae 80 eghen Teylu telores del
Acrocephalidae 62 eghen Teylu telores kors
Locustellidae 66 eghen Teylu telores gryll
Donacobiidae 1 eghen Teylu donakobius
Bernieridae 11 eghen Teylu tetrakas
Cisticolidae 167 eghen Teylu cistikolas
Sylviidae 34 eghen Teylu telores penndu
Paradoxornithidae 37 eghen Teylu gelvines tro
Zosteropidae 146 eghen Teylu lagasow gwynn
Timaliidae 56 eghen Teylu klappyoryon
Pellorneidae 65 eghen Teylu klappyoryon an nor
Alcippeidae 10 eghen Teylu fulvetas
Leiothrichidae 133 eghen Teylu molghi hwartha
Modulatricidae 3 eghen Teylu konaow brith
Promeropidae 2 eghen Teylu ydhyn sugra
Irenidae 3 eghen Teylu ydhyn keynlas
Regulidae 5 eghen Teylu lawenes krib
Elachuridae 1 eghen Teylu elachura
Hyliotidae 4 eghen Teylu hyliotas
Troglodytidae 88 eghen Teylu gwranennow
Polioptilidae 21 eghen Teylu kachyoryon gwibes
Sittidae 29 eghen Teylu terriges know
Tichodromidae 1 eghen Teylu an kramyer fos
Certhiidae 11 eghen Teylu kramyeriges
Mimidae 34 eghen Teylu mockyers
Sturnidae 126 eghen Teylu treysi
Buphagidae 2 eghen Teylu pygoryon teurek
Turdidae 174 eghen Teylu molghi
Muscicapidae 343 eghen Teylu chekkras
Cinclidae 5 eghen Teylu molghi dowr
Chloropseidae 13 eghen Teylu ydhyn del
Dicaeidae 50 eghen Teylu pygoryon bleujyow
Nectariniidae 146 eghen Teylu ydhyn howl
Passeridae 43 eghen Teylu golvanes
Ploceidae 117 eghen Teylu gwiadoryon
Estrildidae 141 eghen Teylu gelvines kor
Viduidae 20 eghen Teylu hwidas
Peucedramidae 1 eghen Teylu an telor oliv
Prunellidae 13 eghen Teylu golvanes ke
Motacillidae 69 eghen Teylu stenores
Urocynchramidae 1 eghen Teylu pynk Przevalski
Fringillidae 233 eghen Teylu pynkes
Calcariidae 6 eghen Teylu brases an ergh
Rhodinocichlidae 1 eghen Teulu tanager bronnrudh
Emberizidae 44 eghen Teylu brases
Passerellidae 138 eghen Teylu golvanes Amerika
Calyptophilidae 2 eghen Teylu tanagoryon an Karibi
Phaenicophilidae 4 eghen Teylu tangoryon Hispaniola
Nesospingidae 1 eghen Teylu tanager Puero Rico
Spindalidae 4 eghen Teylu tanagoryon penn brith
Zeledoniidae 1 eghen Teylu zeledonya
Teretistridae 2 eghen Teylu telores Kuba
Icteriidae 1 eghen Teylu an chekker bronn melyn
Icteridae 109 eghen Teylu owrvolghi Amerika
Parulidae 120 eghen Teylu telores Amerika
Mitrospingidae 4 eghen Teylu tanagoryon Amerika Dhyghow
Cardinalidae 53 eghen Teylu kardinales
Thraupidae 386 eghen Teylu tanagoryon

Eghennow ydhyn mayth usi erthyglow y'ga hever[golegi | pennfenten]

Devynnow[golegi | pennfenten]