Jump to content

Edhen an kwyllednow

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
(Daskevarwodhys dhyworth Edhen an kwyllennow)
Edhen an kwyllennow
Edhen an kwyllennow
(Sagittarius serpentarius”)
(Miller, 1758)
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:
Fylum:
Klass:
Urdh:
Accipitriformes
Teylu:
Sagittariidae
Kinda:
Sagittarius

(Hermann, 1783)
Gwrandrans edhen an kwyllennow

Edhen an kwyllednow (Sagittarius serpentarius) ew edhen breydhus meur hag a vyw war an tir rag an brassa radn a'n termyn. Endemek ew dhe Afrika, kevys e'n gwelstiryow gwastas ha savanna en Afrika dhe'n dhyhow a'n Sahara. Esel a'n Accipitriformes, hag a gomprehend lies edhen breydhus aral pekar ha skowles, hokys, vulturys ha helghyoryon, desedhys ew en hy theylu hy honan, Sagittariidae.

Pur aswonadow ew edhen an kwyllednow avel edhen veur gen korf pekar hag er war dhiwar pekar ha garan. Uhelder an edhen ew kebmys ha 1.3 m. An gorreydh ha benynreydh ew haval en aga semlant. Ma dhe'n kowldevesik enep dibluven rudh/rudhvelyn ha pluv loos, gen krib dowl ha diwvordhos du.

Parya a hwer neb termyn an vledhen, bes holergh e'n seson segh dell ew usys. Derevys ew neyth war bedn gwedhen dhreynek, akasya en venowgh, ha dedhwys ew tredh onan ha tri oy. Gorys ew an oyow woja 45 dedh. Mars eus boos luck, an tri a ell treusvewa, hag anjei a wra gara an neyth woja 3 mis. Ma edhen an kwyllednow ow helghya ha kachya preydh war an tir, en venowgh ow stankya war fethesigow rag aga ladha. Hwesker ha mellkeynogyon bian ew hy boos dell ew usys. En despit dhe'n hwedhlow, serf ew debrys marnas terweythyow, kyn hwrelha aga preydh komprehendya kobraow ha nadres.

Nag enjei ydhyn kowethasek marnas kesparow ha'ga flehes. En venowgh ma kesparow ow helghya war-barth. An brassa radn a'n jedh ew spenys war an tir, owth helghya. Hes bownans e'n gwels ew 10 - 15 bledhen. Ydhyn an kwyllednow a furv parow tiredhek, gen tiredh efan a 50km2.

Kyn fo edhen a kwyllednow ow hwarvos dres gwandrans efan, hy foblans a wra kodha, dell hevel, martesen drefen chanj en hy bewva. Klassys ew an ehen avel peryllys etho.

Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.