Jump to content

Rewliv

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Klass gorher rew, perennial ice or snow‐covered land Edit this on Wikidata
Rann a menydh Edit this on Wikidata
Synsys ynno/i lappa rewlivel, pennrewliv Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Rewliv yw korf termyn hir a rew hag a way prest drefen y boos y honan.

An barth kreuni
Tirfurvow rewlivel

Rewliv a furv le mayth yw kreunans an ergh moy ages ablasyans dres lies bledhen, yn fenowgh kansvledhynnyow. Yn lent rewlivow a dhifurv ha frosa drefen aga fosow. Hemm a furv krevassow, seracs, ha rewlammow. I a skravinas karrek hag atal dhyworth yn-dann an rewliv ha gwwruthyl tirfurvow kepar ha kommow, marianow po fyordow. Rewlivow a furv war an tir hepken, ytho dyffrans yns i dhe vorrew.

War an Nor, 99% a rew rewlivel yw komprehendys a-ji lienyow rew (aswonnys ynwedh avel "rewlivow brastiryel") yn ranndirow penneghlek, mes rewlivow yw kevys yn kadonnow menydhyow war bub brastir a-der Ostrali.

Rew rewlivek yw an kreun moyha a dhowr fresk (69% a dhowr fresk an bys yw yn lienyow rew). Drefen bos mas rewlivel effeythys gans chanjys hir y'n hin, r.e. kodhans, tempredh kresek ha gorher komol, chanjys yn mas rewlivow yw an finna menegoryon a janj hinek, ha kaws meur a varyansow yn nivel an mor.

Sortow a rewliv

Sortow a rewliv

[golegi | pennfenten]

Klassys yw rewlivow herwydh aga shap, myns, gnasow tesel hag omdhegyans.

Rewlivow Alpek

[golegi | pennfenten]
Rewlivow Alpek
Rewliv hag a furv war doppow ha ledrow menydhyow heb gorheri oll an tirwedh .
Pansow erghtewedha
Ranndir byghan a syns ergh dres an vledhen, hag a dhispleg dhe rew.
Rewliv komm
Rewliv komm yw an sewyans a erghtewedha, owth esknias nans shap bolla ughel y'n menydhyow.
Rewlivow nans
Rewlivow komm a dyv ha junya warbarth dhe furvya rewlivow nans.
Krogrewliv
Krogrewliv yw rewliv komm hag yw ogas dhe vanshya.

Rewlivow Brastiryel

[golegi | pennfenten]
Rewliv brastiryel
Rewliv a worheri ogas dhe oll an tirwedh.
Kappa rew
Korf a rew a worher an brassa rann a'n tirwedh yw kappa rew. Kappa rew a'n jeves arenebedh le ages 50,000 km2 (19,000 mildir2).
Rewliv piedmont
Rewliv a dheu dhyworth kappa rew ha lesa orth dhrehedhes an iseltiryow yw gelwys rewliv piedmont.
Rewliv dowr mortid
Mar hwrello rewliv dhyworth kappa rew drehedhes an mor, henwys yw rewliv dowr mortid (tidewater glacier) Darnow a rew a derr dhe ves avel menydhyow rew.
Lien rew
Korfow rewlivel moy ages 50,000 km2 (19,000 mi2) yw gelwys lienyow rew. I a yll bos nebes km a dhownder ha nunantakow yw an unnik darnow a dir a-ughta. An unnik lienyow rew a-lemmyn yw Antarktika ha Greunland. Mar teutho an dhew lien rew, nivelyow ollvysel an mor via drehevel moy ages 70m.
Estyllen rew
Darnow a lien rew a ystyn dhe'n mor yw gelwys estyll rew. Dell yw usys tanow yns i.
Fros rew
Rann ynn a lien rew a way yn uskis. I a hembronk dhe estylli rew po gwakhe dhe'n mor yn syth avel rewliv tardhell.

Rewlivow Godomm hag Yeyn

[golegi | pennfenten]

Y hyllir klassa rewlivow herwydh studh aga selyow. Mar kyll dowr teudh drehedhes goles an rewliv dre gowfordhow ha krevassys, yma moy a loub yn-dann an rew hag an rewliv a yll gwaya yn essa. Hemm yw gwir yn arbennik gans rewlivow Alpek. Nebes lienyow rew yw stag drefen aga bos rewys dhe'n garrek weli.