Porthkragen
 | |
| Sort |
gwig  |
|---|---|
| Doronieth | |
| Konteth |
Pluw Wynnas |
| Gwlas |
Ruvaneth Unys |
| A-ugh an mor |
15 Meter |
| Kesordnogyon |
50.7445°N 4.6377°W |
| Kod OS |
SX 1431 9672 |
 | |
Porthkragen ow styrya porth an gragen yw gwig arvorel yn Kernow north yn pluw Sen Gwynnas orth benn porth. An wig yw seyth mildir dhe'n soth-west a Borth Bud ha peswar mildir dhe'n north-est a Gastel Boterel. Y hanow yn Sowsnek yw Crackington Haven.
Kragen Gres ha Kragen Wartha yw trevesigethow ogas dhe'n porth. Desedhys yns i war an vre soth-est a'n porth.
Doronieth
[golegi | pennfenten]Porthkragen (hanow an wig - an porth yw Porth Kragen) yw meurgerys dhe dornysi, kerdhoryon ha studhoryon dororieth. An alsow yw aswonnys rag aga furvyansow karrek wodhosek gweladow. An wig a re y hanow dhe'n Crackington Formation, kevres a grag Glowek ha kyllas loos.
Yma dew voosti ha tavern y'n wig. Hanow an tavern yw 'Coombe Barton Inn', ha desedhys yw yn drehevyans o chi dyghtyer mengleudh legh leel kyyns.
Gwrys a vili yw treth Porthkragen, mes y hyllir gweles tewes pan vo mordrik. Yma privedhyow ena ha sawyoryon bewnans y'n hav.
Dhe'n gogledh a'n treth yma Penntir Penkannow, ha dhe'n dhyghow yma Kammbig. Ughelder an als ma yw 328 troshys. Mildir pella dhe'n dhyghow Als Ughel (High Cliff) a yskynn dhe 735 troshys. Hemm yw an ughella als yn Kernow oll.
Porthkragen a sev a-ji an ‘Ranndir a Dekter Naturek a Vri’, keffrys ha tressa rann a arenebedh Kernow, gans an keth status ha gwithans avel Park Kenedhlek.
Istori
[golegi | pennfenten]Maner Porthkragen o rekordys y'n Stent Pow Sows (Domesday Book) yn 1086 pan o onan a niver a vanoryow synsys gans Berner dhyworth Robert, Yurl Mortain. Yth esa hanter kroghen a dir ha tir rag tri arader. Yth esa unn arader, dew geth, hwegh den pastel-dir, peder erow a wedhegi, ugens erow a beurva, peder bugh, tri hogh ha 25 davas. Talvosogeth an maner o 10 sols, kynth o £1 neb termyn agynsow.
Bys dhe'n 19ves kansvledhen, Porthkragen o porth byghan hevelep dhe lies unn aral war arvow north Kernow. Kalgh ha glow o ynperthys ha legh hag askorrasow erel esperthys. Wosa hensi horn dhe dhrehedhes an ranndir yn 1893, possybyl o dhe dornysi drehedhes an wig a'n gorsav yn Prasotri (Otterham Station). Godrigoryon o moy kemmyn wosa henna.
Porthkragen o nasys yn trog gans liv Kastel Boterel yn 2004. An bons a-dreus an avon, niver a dreven ha'n tavern a veu distruis gans an fros o dhowr.
-
Porth Kragen gwelys a Benkannow ow mires orth an dhyghow yn 2003 -
Porth Kragen gwelys a-dreus an treth yn 2005 -
Karrygi plegys Penkannow yn 2005 -
An gwel a Als Ughel dhe Gammbig
