Kragen

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Klass psammit, stoff drehevel naturel, karrek wodhosek Edit this on Wikidata
Synsys ynno/i gogotte Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Kragen yw karrek wodhosek klastek (hemm yw, gwrys a demigow ha gwrysow dhyworth karrygi erel) komposys a demigow silikat myns tewes (0.0625 dhe 2 mm) yn matriks po lim. Krag a gomprehend a-dro dhe 20–25% oll an karrygi godhosek. Henwys yw Porth Kragen dhyworth an ger 'kragen'.

An brassa rann a grag yw komposys a ganndir po gwrysven (y dhew yw silikatow) drefen i dhe sevel orth dewedha an moyha war enep an Norvys. Kepar ha tewes heb matriks krag a yll bos neb liw drefen anpuredhow y'n monyow, mes an liwyow moyha kemmyn yw gell, melyn, rudh, loos, rudhwynn, gwynn ha du. Drefen gweliow kragen dhe furv alsow pur weladow, neb liwyow a grag yw omunyes yn krev gans ranndiryow arbennek. Ensamplow dhyworth Breten Veur yw 'Portland stone', 'Old Red Sandstone' ha 'Pennant Stone'.

Furvyansow karrek komposys dre vras a gragen a wra gasa dowr dhe omsidhla. Dewanadow lowr yns i dhe synsi mynsow meur a dhowr, ytho dowrhensow (aquifers) posek yns i ha kreunow oyl kriv.

Y hyllir chanjya kragennow dhe ganndirit (quartzite) dre dreusfurvieth, dell ys usys dre waskans tektonek a-ji ranndiryow orogenek. Treusfurvyans kragennow a furv shistow, herwydh usadow.