Jump to content

Marbel

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Klass karrek dreusfurvek Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia
An Taj Mahal, gwres a varbel
Imach an Venus de Milo, gwres a varbel

Marbel ew karrek dreusfurvek a dhisplegyas dhort kalgh. An brassa radn a'n garrek ew kalsit (furv gwrisek a galsiom karbonat CaO3) ha dolomit. Usys ew en venowgh rag imachys, avel stoff derevel ha porpasow erel.

An ger marbel a dhisplegyas dhe styrya meyn a alja bos polsya ha rag pellenigow gweder usys en gwariow flehes (marblednow).

Faux marbel ew teknek payntya fosow hag a wra war-lergh patronyow liw marbel gwir. Polter marbel ha lim po glusow synthetek a alja bos kesunyes rag gul 'marbel dasfurvyes' (Sowsnek: reconstituted marble).

Ma dhe varbel usys en derevyans rag milyow a vledhydnyow. Usys veu en efan gen gravoryon ha pednseri Hen Gres ha Hen Rom. Telleryow henwys dhort an garrek a gomprehend Marble Arch en Loundres; Mor Marmara; Marble Rocks en Eynda; ha trevow Marble, Minnesota; Marble, Colorado; ha Marble Hill, Manhattan, Evrek Nowydh. An 'Elgin Marbles' ew imachys marbel dhort an Parthenon diskwedhys e'n Gwithti Bretennek. Dres vons dhe Vreten Veur gen Yurl Elgin.

Marbel derevel

[golegi | pennfenten]

E'n negys derevel, usys ew an term "marbel" rag neb karrek kalsitik gwrisek dhe les rag derevel.

Ensamplow

[golegi | pennfenten]

Marbel Purbeck ew kalgh mantedhek kevys en Enys Purbeck, pedntir en Dorset, Pow an Sowson. E feu dhe'n garrek mengleudhys a-dhia osow romanek rag derevel. Nag ew an diwysyans gweythresek hwath.

Marbel Tennessi ew en gwirioneth dolomit a'n Oos Ordowek, rych en mantedhednow ha loos po rudhwydn y liw. Ma y natur gwrisek ow rei hevelepter dhe varbel dhe ev, en arbednek pan vo polsyes. Karrek wodhasek ew etho.

Marbel Carrara ew marbel gwir. Gwydn po glas-loos ew gen gnas da, meurgerys rag usys en gravyans ha derevyansow. Mengleudhys ew en cita Carrara en Tuskani, Itali. An skeusen a dhiskwedh Pieta, ew pednobereth a ravyans Dastinythyans gen Michelangelo. Desedhys ew en Basilica Sen Peder, Cita Vatican, ha hebm ew an udnik imach sinys gen Michelangelo besketh.

Devnydh diwysyansek a varbel

[golegi | pennfenten]

Marbel diliw ew pednfenten pur a galciom karbonat, usys en lies diwysyans. Polter marbel ew usys avel kesradn en paynt, dehen dens ha plastegow: kalciom karbonat a ell bos chanjys en-dadn tobmder meur dhe galciom oksid, aswonys avel kalgh tobm, usys en lies diwyanyans ha lim.

Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.