Marbel

Klass	karrek dreusfurvek
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

An Taj Mahal, gwrys a varbel

Imach an Venus de Milo, gwrys a varbel

Marbel yw karrek dreusfurvek a dhisplegyas dhyworth kalgh. An brassa rann a'n garrek yw kalsit (furv gwrysek a galsiom karbonat CaO₃) ha dolomit. Usys yw yn fenowgh rag imachys, avel stoff drehevel ha porpasow erel.

An ger marbel a dhisplegyas dhe styrya meyn a yllir aga polsya ha rag pellenigow gweder usys yn gwariow fleghes (marblennow).

Faux marbel yw teknek payntya fosow hag a wra war-lergh patronyow liw marbel gwir. Y hyiir kesunya polter marbel ha lim po glusow synthetek dhe wul 'marbel dasfurvyes' (Sowsnek: reconstituted marble).

Marbel re beu usys yn drehevyans rag milyow a vledhynnyow. Usys veu yn efan gans gravoryon ha pennseri Hen Gres ha Hen Rom. Tylleryow henwys dhyworth an garrek a gomprehend Marble Arch yn Loundres; Mor Marmara; Marble Rocks yn Eynda; ha trevow Marble, Minnesota; Marble, Colorado; ha Marble Hill, Manhattan, Evrek Nowydh. An 'Elgin Marbles' yw imachys marbel dhyworth an Parthenon diskwedhys y'n Gwithti Bretennek. Dres vons dhe Vreten Veur gans Yurl Elgin.

Marbel drehevel

Y'n negys drehevel, usys yw an term "marbel" rag neb karrek kalsitik gwrysek dhe les rag drehevel.

Ensamplow

Marbel Purbeck yw kalgh menhesek kevys yn Enys Purbeck, penntir yn Dorset, Pow Sows. An garrek re beu mengleudhys a-dhia osow romanek rag drehevel. Nyns yw an diwysyans gweythresek hwath.

Marbel Tennessi yw yn tevri dolomit a'n Oos Ordowek, rych yn menhesennow ha loos po rudhwynn y liw. Y natur gwrysek a re hevelepter dhe varbel dhodho, yn arbennik pan vo polsyes. Karrek wodhosek yw ytho.

Marbel Carrara yw marbel gwir. Gwynn po glas-loos yw gans gnas da, meurgerys rag usys yn gravyans ha drehevyansow. Mengleudhys yw yn cita Carrara yn Tuskani, Itali. An skeusen a dhiskwedh Pieta, yw pennobereth a ravyans Dastinythyans gans Michelangelo. Desedhys yw yn Basilica Sen Peder, Cita Vatican, ha hemm yw an unnik imach sinys gans Michelangelo bythkweth.

Devnydh diwysyansek a varbel

Marbel diliw yw pennfenten pur a galciom karbonat, usys yn lies diwysyans. Polter marbel yw usys avel kesrann yn paynt, dehen dens ha plastogow: y hyllir chanjya kalciom karbonat yn-dann tommder meur dhe galciom oksid, aswonys avel kalgh tomm, usys yn lies diwyanyans ha lim.

• 

  "Marbel" Purbeck

• 

  Stock mengleudhys a "varbel" rudhwynn Tennessi

• 

  An Pieta gans Michelangelo