Lithiom

Ensampel a	Elven gymyk, lithophile
Klass	alkan lisliwennek, alkan, stokk-s
Furvell gymyk	Li
Klevesow a dhyghtys	Deray skitsofrenek
Dydhyas diskudhans	1817
Niver atomek	3
Aray an elektrons	1s² 2s¹, [He] 2s¹
Elektronegedhegedh	1
Studh oksidyans	1
Rann a	bagas 1, period 2, alkan lisliwennek, lithiophilite
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gymyk yw lithiom, niver 3 y'n Vosen Beriodek. Y furvell gymyk yw Li. An hanow a dheu dhyworth an ger Greka lithos, ow styrya men.

Tanow yw lithiom y'n Ollvys, kyn feu askorrys y'n Bomm Bras. Y'n 19ves kansvledhen, lithiom o an dyghtyans rag gowt. Y'n gwettha prys, lithiom a wra gwethhe gowt yn tevri. Yn 1949 diskudhys veu medhek yn Ostrali, John Cade, lithiom dhe wellhe godhevysi gans manek-iselweyth. Erbynn lemmyn, usys yw yn ollvysel.

Diskudhys veu lithiom yn 1817 gans Johan August Arfwedson [en] yn Stockholm. Merkys veu lithiom dhe dhiskwedhes flamm rudh tewl pan yw keworrys dhe dan. An chif moon yw spodumen (LiAlSi₂O₆). Askorrys yw a-dro dhe 7,500 tonnas a alkan lithiom an vledhen rag diwysyans, ha martesen 25,000 tonnas an vledhen rag arvow nuklerek. Lithiom hidrid yw an 'hidrojen' y'n tanbellen hidrojen. Usys yw lithiom oksid dhe wul gweder ha priweyth, medhegneth ha kesalkenyow gans aluminiom ha magnesiom. Gorrys yw batriow lithiom yn euryoryow ha golowysi lughes kameras.