Sten
 | |
 | |
| Ensampel a'n re ma a sew |
Elven gymyk, substans gymyk  |
|---|---|
| Klass |
alkan wosa-tremenyans, period 5, alkan |
| Liw/yow |
arghans |
| Furvell gymyk |
Sn |
| Niver atomek |
50 |
| Elektronegedhegedh |
1.96 |
| Rann a |
sten oksid dopys gans antimoni, period 5, bagas 14 |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Sten yw elven gymyk gans an arwoedh Sn ha'n niver atomek 50. Metol 'truan' yw ev, avel arghans y liw, a sevel orth kanker. Y hyllir y usya avel pil difresyas erbynn kanker war sortow erell a vetol. An ger sten a dheu dhyworth an ger Latinek stannum, martesen dhyworth an ger Sanskrit stan, ow styrya kales. Usys veu sten dhe wul kannow rag an kynsa prys yn 1812 gans John Hall ha Bryan Donkin yn Deptford, Pow Sows. Gerys-da ens i gans an Morlu Riel.
Yma balyow sten dhe bymthek bro warn ugens y'n Norvys. Kynth yw skant an elvenn. Hanter a sten y'n bys a dheu a-dhiworth Asi Soth-Est. Askorrans ollvysel yw a-dro dhe 140,000 tunnas an vledhen. Sten o unn a'n kynsa sortow a vetol aswonnys gans tus. A-dhia 3 500 kyns OK y hwres devnydh anodho rag krevhe kober: brons yw an metol ow sywya. Yntra Kernow, Dewnans ha Rom, Pow Grek, h.e., yth esa kenwerth poesek a sten. Yma niver a gesalkenyow sten, rag ensampel, soder (33% sten ha 67% plomm), plommsten (pewter, 85%sten, 7% kober, 6% bismuth ha 2% antmoni), alkan klogh (76% kober ha 24% sten), hag amalgam dynsek (60% arghans, 27% sten, ha 13% kober). Kasiterit yw an chyf moon.
An diwettha bal sten yn Kernow, Bal Crofty Soth, a dhegeas y'n blydhynyow 1990.
Poos atomek sten yw 118.71, y boynt teudhi yw 232°C ha'y boynt bryjyon yw 2270°C. Y dhosedh yw 7.3kg an liter. Alkan medhel, hebleth, gwynn-arghansek yw.
Kampoellansow[golegi | pennfenten]
Mirva[golegi | pennfenten]
Kasiterit
Soder
Plommsten
Rann a ganna sten
Bryan Donkin
Bal Sten Gever yn Kernow
