Konin

Konin
	Konin
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:	Animalia
Fylum:	Chordata
Klass:	Mammalia
Urdh:	Lagomorpha
Teylu:	Leporidae
Kinda:	Oryctolagus; Linnaeus, 1758
	Mappa gwandrans: rudh - teythyek, rudhwynn - komendys

An konin po konin europek (Oryctolagus cuniculus) ew ehen a gonin teythyek dhe Worenys Iberia (Spayn, Portyngal ha Frynk soth-west). Komendys ve en efan dhe delleryow erel, gen sewyansow fest distruys dhe vewvaow leel. Bettegens em dh'y dhifygyans en y wandrans teythyek (kawsys gen an kleves myksomatosis ha kalicivirus, keffrys ha gorhelghya ha koll bewvaow) kawsyes difygyans en y breydhoryon, lynks Iberia (Lynx pardinus) ha'n er emperourethek spaynek (Aquila adalberti).

Ma an mantedhednow kottha a'n konin ow tedhya a'n Oos Pleistocen (nanj ew 500 mil vledhen).

Hwarhes ew an konin (en hen Rom e'n kensa le) ha senjys ew rag boos hag avel eneval dov.

Hanow

Drefen na dheu dhort Breten e'n kensa dalleth, nag eus henwyn teythyek en yethow keltek po Sowsnek. Konin (po coney en Sowsnek) ha rabbit ew geryow chevisys. Konin ew an ger a-varra, ow hwarvos e'n kynsa termyn e'n 13ves kansvledhen ha kompla y grohen. Ma an term 'rabbit' ow kompla an yonkers. An ger konin a dheu dhort Frynkek Norman connil, liesplek coniz. Kens hedna o an Hen Greka κύνικλος, ha'n Latin cuniculus. Possybyl ew dhe κύνικλος dhos dhort an yeth Keltoiberek po Baskek unchi.

Omdhegyans

Aswonys ew an konin rag palas rosweythyow a dell, gelwys godehow konin. Ena ev a spen an brassa radn a'y termyn pan nag uji ow tebri. An yonkers ew genys dall ha divlew. Le ew an konin ages an skovarnek gen garrow berra. Hys an kowldevesik ew 40cm, ha'y boos tredh 1,200 ha 2,000g. Ma varyans meur en aga liwyow, bes gell-loos ew kebmyn. Ma anjeo ow triga en teyluyow bian a 2-10 e'n keth toll. Nag era anjei ow kwaya moy ages 500m dhort an goda. Ma an re gorow ow tiskwedhes lieswragieth. Hes degyans ew 30 dedh. Tednys enjei dhort an vrodn woja 18-25 dedh ha gara an goda. Tawesik yenjei herwydh usadow.

Bewva

Bewva moyha gerys konines ew gwelstiryow gen argelyow pekar ha tell, keow, gwydhegi po karrygi ogas dhe diredhow debri. Gwels ew an chif boos. Chif preydhoryon ew lewern, mustelidae pekar ha konaow gwydn, lovennanes, eres ha bargoses.

Teurek

An konin ew an udnik ehen a effeythys gen myksomatosis, lesys gen hwann po [[[moskito]]]s.

Ehen gomendys

Ball ew konines en Ostrali ha Mordir Nowydh. Komendys veu konines dhe Vreten Veur gen an Normanes. Myksomatosis a dheuth dhe Vreten Veur en 1953 ha tardhow a hwer en Breten Veur terweythyow, bes ma dhe'n kevradh marow leheys a 99% dhe 5%.