Kodna gwydn
Konna gwynn | |
---|---|
![]() | |
Konna gwynn | |
Klassans bewoniethek | |
Gwlaskor: | |
Fylum: | |
Klass: | |
Urdh: | |
Teylu: | |
Kinda: | Mustela Linnaeus, 1758
|
![]() | |
Gwrandrans an konna gwyn.
|
Brodnek kigdebrus bian e'n teylu Mustelidae ew an kodna gwydn (Mustela erminia). Haval ew dhe'n lovednan bes moy. Ema nebes tus owth usya an termow e'n vor' gontrari. Ma lost hirra dhe ev gen bleyn du. Hes korf ha pedn an kodna gwydn gorow ew a-dro dhe 28–31 cm (10–12 meusva); myns an venow ew 24–29 (9½–11½ meusva); hes an lost ew a-dro dhe 9.5–14 cm (3¾–5½ meusva).
Omdhegyans
[golegi | pennfenten]Kevys ew en bargeynyow tir, gwelstiryow ha gwedhenegi en tiredhow north a Europa, Asi hag Amerika north. Hes y vownans a ell bos a-dro dhe bymp bledhen po 6-8 bledhen avel excepcyon, bes dell ew usys an brassa radn anodhans a varow tredh 1 ha 2 bloodh.
Ma konaow gwydn aow tebri bronoges bian dre vras, en arbednek konines ha logos dowr lebmath uji palster anodhans. Ewedh anjeii a dheber ydhyn, oyow ha frutys ha buluk pan vedh boos pur danow hogen.
E'n hav, blew y geyn ha pedn ew gellrudh ha'y dorr liw dehen po gwydn. E'n kynnyav ev a skoll y vlew tewl. An sewyans ew bos dhe ev kota gwadnliwek e'n gwav. En tiredhow pell dhe'n north y vlew a ell bos gwydn en tien, a-der y lost du. E'n gwenton ev a skoll y vlew gwadnliwek ha daskavos y gota gellrudh.
Parya a hwer tredh mis Ebrel ha mis Efan. Degyans a dhur a-dro dhe 300 dedh, ha dinythys ew an yonkers e'n gwenton. Tednys ew an yonkers dhort an vrodn woja 12 seythen.
Ermin
[golegi | pennfenten]Gelwys ew kota gwav kodna gwydn "ermin". Meurgerys ew ermin dhe'n kenwerth pelour, en arbednek rag pareusi gwisk solempnyel maternedh ha tus jentyl. An ger ermin a dheu dhort an Lithouanek šarmu. Ma representyans nodho war vaner Breten Vian.
Komendyans
[golegi | pennfenten]Komendys veu dhe Vordir Nowydh e'n 19ves kansbledhen rag kontrolya konines. Pur dhistruiys enjei dhe boblans ydhyn teythyek Mordir Nowydh.
-
Krogen pedn kodna gwydn
-
Korf eskern kodna gwydn
-
Kodna gwydn en y fow
-
Kodna gwydn ow ladha konin
-
Kodna gwydn en Eynda north
-
Kodna gwydn en y gota gwav
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.