Protaktiniom

Ensampel a	Elven gymyk
Furvell gymyk	Pa
Dydhyas diskudhans	1917
Niver atomek	91
Elektronegedhegedh	2
Rann a	period 7, aktinid
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gymyk yw protaktiniom, niver 91 y'n Vosen Beriodek. Y furvell yw Pa. An hanow a dheu dhyworth an ger Greka protos, ow styrya kynsa, avel rager dhe'n hanow aktiniom.

Nyns eus rann vewoniethel dhe brotaktiniom, ha ny gevys yn-mes arbrovjiow hwithrans ha nuklerek. Pur beryllus yw drefen y radyoweythresans glew. Yma dew isotop naturel, hag yma dhe brotaktiniom-231 an hanter-bewnans hirra, 32,500 bledhen. Yn 1918 diskudhys veu protaktiniom gans Lisa Meitner yn Berlin. Y hwer protaktiniom yn naturel yn monow uraniom avel pygvoon. Usys yw protaktiniom-231 ha thoriom-230 dhe dhedhya godhosow morek.

Poos atomek protaktiniom yw 231.04, y boynt teudhi yw 1568°C ha'y boynt bryjyon yw 4027°C. Y dhosedh yw 15kg an liter. Alkan arghansek radyoweythresek yw hag a dhasober gans oksyjen, ethen ha trenkennow, mes ny dhasober gans lisliwennow.

Mirva

• 
  Moon uraniom, pygvoon, pennfenten an protaktiniom diskudhys gans Lisa Meitner
• 
  Lisa Meitner
• 
  Spektrometer usys dhe dhedhya godhosow morek