Aktiniom
.png) | |
 | |
| Ensampel a |
Elven gymyk, elven radyoweythresek  |
|---|---|
| Furvell gymyk |
Ac |
| Dydhyas diskudhans |
1899 |
| Niver atomek |
89 |
| Elektronegedhegedh |
1.1 |
| Studh oksidyans |
3 |
| Rann a |
elven bagas 3, period 7 |
 Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia | |
Elven gymyk niver 89 y'n Vosen Beriodek yw aktiniom. Y furvell gymyk yw Ac. Diskudhys veu yn 1899 gans Andre Debierne yn Paris. Ev a dhevynnas aktiniom dyworth pygfoon (moon a uraniom). An hanow a dheu dhyworth an ger Greka aktinos hag a styr dewyn.
Hanter bewnans aktiniom-227 yw 22 bledhen. Nyns eus devnydh dhodho marnas yn arbrovjiow hwithrans, drefen y vos pennfenten nywtrons. Y hwer yn naturel war an Norvys, mes nyns eus meur anodho drefen y radyoweythresans.
Poos atomek aktiniom yw 227. Y boynt teudhi yw 1047°C ha'y boynt bryjyon yw ogas ha 3200°C.
Alkan gwynn-arghans medhel yw aktiniom hag a wolow y'n tewlder drefen ev dhe dhyllo dewynnow gamma peryllus.