Aktiniom
.png) | |
 | |
| Ensampel a |
Elven gymyk, elven radyoweythresek  |
|---|---|
| Furvell gymyk |
Ac |
| Dydhyas diskudhans |
1899 |
| Niver atomek |
89 |
| Elektronegedhegedh |
1.1 |
| Studh oksidyans |
3 |
| Rann a |
elven bagas 3, period 7 |
 Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia | |
Elven gemyk niver 89 e'n Vosen Beriodek ew aktiniom. Y arwodh gemyk ew Ac. Diskudhys veu en 1899 gen Andre Debierne en Paris. Ev a dhevynnas aktiniom dhort pygfoon (moon a uraniom). An hanow a dheu dhort an ger Greka aktinos hag a styr dewyn.
Hanter bewnans aktiniom-227 ew 22 bledhen. Nag eus devnydh dhe ev marnas en arbrovjiow hwithrans, drefen y vos pednfenten nywtrons. Y hwer en naturel war an Norvys, bes nag eus meur anodho drefen y radyoweythresans.
Poos atomek aktiniom yw 227. Y boynt teudhi ew 1047°C ha'y boynt bryjyon ew ogas ha 3200°C.
Alkan gwydn-arghans medhel ew aktiniom hag a wolow e'n tewlder drefen ev dhe dhyllo dewynnow gamma peryllus.
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.