Ober rewi-teudhi
| Klass |
tewedha fisegel  |
|---|
Ober rewi-teudhi yw term rag niver a argerdhow tewedha kawsys gans gwaskow gwrys pan hwra dowr rewi dhe rew. An argerdh a ober yn skeulyow meur ha byghan . Yn termyn ev a yll oberi a vynysennow dhe vledhynnyow, hag yn myns, a derri perthyglow dhe derri meyn meur. Posek yw yn ranndiryow ughel (Alpek) ha dorlesow ughel (Arktik hag Antarktika). Yma edhom dhe ober rewi-teudhi a dempredhow ynter -3°C dhe -8°C ha presens dowr.
Diberthans rew
[golegi | pennfenten]Nebes gweresow a wra efani po herdhya wosa rewi drefen dowr dhe waya y'n gweres dhe furvya lensow rew orth an greuv rewi. An keth argerdh a hwer a-ji tell munys yn karrygi. An lensow rew a denn dowr linyel dhyworth an tell ogas. Tevyans an gwrysow rew a wannha an karrygi hag a derr dres termyn. Dalghedh rew yw 9% moy ages dowr, ytho yma meur a waskans war an garrek. An argerdh a hwer yn arbennik yn karrygi kepar ha kragen hag yw tellek.
Efani dalghedhek
[golegi | pennfenten]Efani dalghedhek (volumetric expansion) a hwer pan vo tell moy yn karrygi yw leun a dhowr. Heb ayr, pan wra an dowr rewi, an gwaskans yw fest nerthek. Orth tempredh a -22 °C, tevyans rew a wra gwaskedh bys dhe 207MPa, moy ages lowr dhe derri neb karrek.
