Niobiom
Ensampel a | Elven gymyk, lithophile |
---|---|
Klass | alkan tremenyans, period 5 |
Furvell gymyk | Nb |
Dydhyas diskudhans | 1801 |
Niver atomek | 41 |
Aray an elektrons | [Kr] 4d⁴ 5s¹ |
Elektronegedhegedh | 2 |
Studh oksidyans | 5 |
Rann a | period 5, bagas 5 |
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia |
Elven gemyk ew niobiom, niver 41 e'n Vosen Beriodek. Y arwodh gemyk ew Nb. An hanow a dheu dhort Niobe, mergh metern Tantalus en mythologieth grek, awos bos an elven niobiom mar haval ort tantalom.
Nag eus radn dhe niobiom e'n korf denel. Diskudhys veu en 1801 gen Charles Hatchett (1765-1847) en Loundres. Ev a wrug ober war sort a voon, kolumbit y hanow. Gwres veu an olkan pur rag an kensa pres en 1864 gen C.S.Blomstrand.
An chif moon ew kolumbit (Fe, Mn)(Nb,Ta)2O6 aswonnys avel niobit ewedh. Ema'n balyow moyha posek en Brasil (85% a askorrans ollvesek), Repoblek Werinel Kongo, Russi, Nijeri ha Kanada. Askorrys ew a-dro dhe 60,000 tonnas an vledhen. Keworrys ew dhe dhur dinam rag y grevhe. Usys ew rag gul gwelydni kesteudha (welding rods) ha pibednow en dasoberoryon nuklerek ow karya lithiom ha sodiom linyel. Usys ew kesolkenyow niobiom rag gul ympyansow leuvvedhegel (surgical implants) awos na wra dasoberi gen gwias denel.
Poos atomek niobiom ew 92.92, y boynt teudhi ew 2468°C ha'y boynt bryjyon ew 4742°C. Y dhosedh ew 8.6kg an liter. Olkan spladn loos-liw dur ew niobiom, medhel pan vo pur. Gebmweyth gwres a niobiom a spladna gen liwyow seythliw.
Mirva
[golegi | pennfenten]-
Charles Hatchett
-
Lymnans a Niobe gen Jacques-Louis David
-
Gwres a geoalkan niobiom ew tron tewl Apollo 15.
-
Kolumbit
-
Usys ew niobiom rag gul gwelydni kesteudha
-
Ympyansow leuvvedhegel
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.