Ganga
![]() | |
Sort |
avon, sacred river ![]() |
---|---|
Henwys dhyworth |
Ganga ![]() |
Doronieth | |
Gwlas |
Eynda ![]() |
A-ugh an mor |
9 Meter ![]() |
Kesordnogyon |
22.0833°N 90.8333°E, 30.1451°N 78.5974°E ![]() |
Pennfenten |
Gangotri Glacier ![]() |
Aber |
Bay of Bengal ![]() |
Ragavonyow |
Varuna River, Tamsa River, Ramganga, Gomti River, Ghaghara River, Gandak, Kosi River, Mahananda River, Yamuna, Son River, Bhagirathi River, Gandaki River, Padma River, Alaknanda River, Karmanasa River, Sarayu, Yarlung Tsangpo River, Burhi Gandak River, Punpun River, Rāmgangā River ![]() |
Kreungylgh |
1,060,000 ![]() |
Hys |
2,525 ![]() |
Diskargans |
12,000 ![]() |
![]() | |
Dowr Ganga, gelwys ewedh Ganges (Sanskrytek: गङ्गा Hindi: गंगा Urdu: گنگا Ganga IPA: [ˈɡəŋɡaː]; Bengali: গঙ্গা Gonga), ew an treja ryvar moyha war isbrastir Eynda a radn discargans. Henwys ew an ryvar dhort duwies Hindou gelwys Ganga. Ema doronydhyon, storyon ha mythologydhyon ow perderi bos Ganga colon gonisogeth, hengov ha bownans Eynda.
Doronieth
[golegi | pennfenten]Deklarys ew Dowr Ganga tredh Allahabad ha Haldia avel Dowrgledh Kenedhlek Niver 1 gen an governans. Desedhys ew lies cita diwysyansek war ladnow an ryvar pecar ha Patliputra, Kannauj, Kanpur, Kara, Prayagraj, Varanasi, Ghazipur, Bhagalpur, Munger, Murshidabad, Baharampur ha Kolkata. Myns creungelgh an Ganga ew moy ages 900,000 kilometer pedrek (390,000 mildyr pedrek) ha trigys ew dres 650 milvil a dus enno. Downder cresek an ryvar ew 17 meter ha'n downder moyha 33 meter.
Cors
[golegi | pennfenten]Pednfenten an ryvar ew dhywort Rewliv Gangotri, en radndir Garhwal e'n Himalayas. Ema an Ganges ow frosa der Eynda Noor ow trehedhes Baya Bengal en Eynda Est. Hy hes ew 2,704 km, etho onan a'n ryvars hirra e'n bes ew. An chif ryvars a res dhe'n Ganga, hebm ew y ragavonow ew an Brahmaputra, Gomti, Kosi, Gandak, Ghaghra, Yamuna ha Son.

Nag ujy an Ganges ow resek dre saw 200 km a'n Himalayas. An ryvar a dhrehedh tir gwastas ogas dhe Haridwar en Uttarakhand. Woja hedna ema an ryvar ow resek dre citys Kanpur, Soron, Kannauj, Allahabad, Varanasi, Patna, Ghazipur, Bhagalpur, Mirzapur, Ballia, Buxar, Saidpur, ha Chunar. En Allahabad, ema an avon ow junya Dowr Yamuna. En Pakur, ema an ryvar owth omradna dhe dhew lescanel, h.y.- an Bhāgirathi-Hooghly ha'n chif gover. En hy hens diwetha an Bhāgirathi-Hooghly a furv Dowr Hooghly. Ema chif gover an Ganga owth entera Bangladesh. Ogas dhe or Bangladesh ema Arge Farakka ow routya liv an Ganga dre dhidreylya pele ma radn an dowr ow mos en dowrgledh hag a jun Dowr Hooghly rag y witha heb godhes. E'n delta ema an ryvar ow folsa dhe lies scorren.
Defolyans
[golegi | pennfenten]Ema meur a vostedhes e'n Ganga drefen lies den leel dhe worra aga scollyon enno. Ema hebma ow cawsya meur a glevesow pecara terthen skit, cleves avi, terthen vrith ha diftheria. Ema dhe level an bakteria colifurv cressyes pell a-ugh an normal, an acheson rag meur a'n mostedhes. Ema an clevesow ma ow caswya treja radn an mernansow en Eynda pub bledhen. Drefen hedna, Ema dhe'n governans dallethys towl costek gelwys an Towl Gweythres Ganga (Ganga Action Plan).
Story
[golegi | pennfenten]Dres an Oos Vedik a-varr, Dowr Indus ha Dowr Sarasvati o an chif ryvars war Isbrastir Eynda en le an Ganga. Bes e'n Vedas diwettha gorrys ew moy a roweth dhe'n Ganga. An den europek kensa dhe scrifa a-dro dhe'n Ganga o Megasthenes (350 – 290 KOK). En Piazza Navona en cita Rom ema fenten henwys Fontana dei Quattro Fiumi (Fenten an Pajer Ryver) delinyes gen Gian Lorenzo Bernini ha gorfednys en 1651. Ema an kervyans owth henwel pajer a ryvars bras an bes (an Ganga, an Nil, an Danaw, ha'n Río de la Plata, ow representya an pajwar brastir ajwonys y'n termyn na.

Styr crejyk
[golegi | pennfenten]En Hindoueth
[golegi | pennfenten]Nag ujy Hindouyon ow mires ort an Ganga pecara ryver hepken, bes pecara mabm, duwies, hengov, gonisogeth, ha meur moy. En Hindoueth considrys ew devar dhe gemeres prierinach dhe'n Ganga ha badhya. Lies Hindou a grej dell wra badhya e'n Ganga purhe enev a beghes dhort an termyn eus passyes, ha nebes a grej an ryvar dhe allos yaghhe clevesow. Etho ema lies teylu Hindou ow qwitha dowr Ganga en aga threven drefen y vos mar bur. Ema citys sans pecara Haridwar, Prayagraj, Kanpur, ha Varanasi en arbednek ow tedna lies mil a brierines rag badhya e'n Ganga. En Hindoueth lusow tus ew sakrys der aga gorra e'n Ganga drefen hy bos sans.

Whedhel Bhagirath
[golegi | pennfenten]Herwydh an Puranas (lien hengovek Hindou), matern henwys Bhagirath a ombrederas lies bledhen rag drei an Ganga dhe'n nor dhort an nevow. Bhagiratha a venja relessya y hendasow dhort molleth. Dowrow sans an Ganga a weresas Bhagirath dhe wul hemba. Etho ema an Ganga ow tiyskydna dhe'n Nor rag gul an nor sansel ha frothek ow colghi beghow tus.
Styr erbysek
[golegi | pennfenten]Dowr Ganga ew usys en efan en abmeth war wonyow frothek hy fennva. An chif trevasow ew ris, cors sugra, pys melyn, has olew, poltatys ha gwaneth. War ladnow an ryvar, an gwern ha lydnow ew radndir da rag tevy trevasow pecara pysednegyon, chillis, mustard, sesame, cors sugra ha juta. Ema peskecha ow wharvos ewedh en dowryow an Ganga. Diwysyansow usy othem dhodhans a veur a dhowr ew desedhys war ladnow an ryvar. Tornyaseth ew a bris e'n bledhydnyow diwettha.
Ma an erthygel ma usya an Furv Scrifys Savonek (gen furvow tradycyonal) a-barth Kernowek diwedhes.
![]() |
Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma. |