Tour de France

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Ensampel a Grand Tour Edit this on Wikidata
Klass 2.PT, 2.UWT Edit this on Wikidata
Rann a UCI World Tour Edit this on Wikidata
Dalleth/Fondya 1903 Edit this on Wikidata
Synsys ynno/i 1903 Tour de France, 1904 Tour de France, 1905 Tour de France, 1906 Tour de France, 1907 Tour de France, 1908 Tour de France, 1909 Tour de France, 1910 Tour de France, 1911 Tour de France, 1912 Tour de France, 1913 Tour de France, 1914 Tour de France, 1919 Tour de France, 1920 Tour de France, 1921 Tour de France, 1922 Tour de France, 1923 Tour de France, 1924 Tour de France, 1925 Tour de France, 1926 Tour de France, 1927 Tour de France, 1928 Tour de France, 1929 Tour de France, 1930 Tour de France, 1931 Tour de France, 1932 Tour de France, 1933 Tour de France, 1934 Tour de France, 1935 Tour de France, 1936 Tour de France, 1937 Tour de France, 1938 Tour de France, 1939 Tour de France, 1947 Tour de France, 1948 Tour de France, 1949 Tour de France, 1950 Tour de France, 1951 Tour de France, 1952 Tour de France, 1953 Tour de France, 1954 Tour de France, 1955 Tour de France, 1956 Tour de France, 1957 Tour de France, 1958 Tour de France, 1959 Tour de France, 1960 Tour de France, 1961 Tour de France, 1962 Tour de France, 1963 Tour de France, 1964 Tour de France, 1965 Tour de France, 1966 Tour de France, 1967 Tour de France, 1968 Tour de France, 1969 Tour de France, 1970 Tour de France, 1971 Tour de France, 1972 Tour de France, 1973 Tour de France, 1974 Tour de France, 1975 Tour de France, 1976 Tour de France, 1977 Tour de France, 1978 Tour de France, 1979 Tour de France, 1980 Tour de France, 1981 Tour de France, 1982 Tour de France, 1983 Tour de France, 1984 Tour de France, 1985 Tour de France, 1986 Tour de France, 1987 Tour de France, 1988 Tour de France, 1989 Tour de France, 1990 Tour de France, 1991 Tour de France, 1992 Tour de France, 1993 Tour de France, 1994 Tour de France, 1995 Tour de France, 1996 Tour de France, 1997 Tour de France, 2006Tour de France, 1999 Tour de France, 2000 Tour de France, 2001 Tour de France, 2002 Tour de France, 2003 Tour de France, 2004 Tour de France, 2005 Tour de France, 2006 Tour de France, 2007 Tour de France, 2008 Tour de France, 2009 Tour de France, 2010 Tour de France, 2011 Tour de France, 2012 Tour de France, 2013 Tour de France, 2014 Tour de France, 2015 Tour de France, 2016 Tour de France, 2017 Tour de France, 2018 Tour de France, 2019 Tour de France, 2020 Tour de France, 2021 Tour de France, 2022 Tour de France, 2023 Tour de France, 2024 Tour de France, 2025 Tour de France Edit this on Wikidata
Gwiasva https://www.letour.fr/ Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

An resek diwrosa moyha gerys-da y'n bys yw Le Tour de France. Resek war fordhow 22 dydh, 20 kamm yw, dell yw usys a sew hyns a 300 km. Ev a a-derdro an brassa rann a Bow Frynk, ha treweythyow dre bowyow ogas. Treghys yw an torn dhe lies rann ynter unn dre ha'n aral, ha pub kamm yw resek dyffrans. Rekordys yw termyn a gemmer pub diwroser dhe dhrehedhes pub kamm dhe wul sommen rag ervira gwaynyer an 'Tour'.

War-barth ha'n Giro d'Italia ha Vuelta a España, an Tour de France yw onan a'n tri chif resek kamm, ha'n hirra yn kalender an Union Cycliste Internationale (UCI). An Tour de France a'n jeves hanow meur a-dreus an bys.

Kepar ha'n brassa rann a resegow diwrosa, kesstrivoryon y'n Tour de France a gemmer rann avel esel para. Yma ynter 20 - 22 a barys gans 9 diwroser yn pub para. Gelwys yw an parys gwella y'n bys rag kesstrifa, pubonan anedha gans hanow skoodhyer arghansek. Diskwedhys yw hanow an skoodhyer war wisk an kesstrivoryon. Diwrosoryon pub para a weres an gwella diwroser y'n para. Ow sewya an resek yw karr an para rag skoodhya diwroroyon le mayth usi edhom anedha.

Istori[golegi | pennfenten]

Fondys veu an Tour avel hwarvedhyans rag paper nowydh L'Auto (ragresegydh paper nowydh L'Équipe hedhyw) gans y olegydh, Henri Desgrange, dhe vos kamm pella ages resek Paris-Brest-Paris (skoodhyw gans L'Auto ynwedh). Y teuth an tybyans a resek torn a-derdro Pow Frynk gans chif derivador diwrosa Desgrange, den 26 bloodh, Géo Lefèvre. Desgrange a dhybras boos gans Lefèvre yn bosti (hedhyw 'TGI Friday') yn Montmartre, Paris, 20 mis Du 1902. L'Auto a dheklaryas an resek 19 mis Genver 1903. An towl o dhe restra torn pymp seythen a 31 Me bys dhe 5 Gortheren; mes re veghus o hemma. Drefen saw pymthek a gesstrivoryon dhe govskrifa, treghys veu an resek dhe 19 dydh, ha'y tallathas an resek 1 Gortheren bys dhe 19 Gortheren, ow kynnik pewas dedhyek. An towl nowydh a dennas 60 a gesstrivoryon, ow komprehendya bodhesigyon, nebes anedha diweyth, nebes erel saw aventurus. An resek a gachyas bern an werin. Natur kales an resek (hirder 6 kamm o moy ages 400km) o fest gerys-da. Kylghresyas an paper a yskynnas a 25,000 kyns Tour 1903, dhe 65,000 wosa an resek. Erbynn 1908 y gylghresyas o dres kwarter milvil, hag yn 1923, 500,000 dasskrif an jydh. Erbynn hedhyw, y restrir an resek gans Société du Tour de France, rann a Amaury Sport Organisation (ASO), yn y dro rann a gowethyans media L'Équipe.

Kevarwodhoryon an resek[golegi | pennfenten]

  • 1903 - 1939 Henri Desgrange
  • 1947 - 1961 Jacques Goddet
  • 1962 - 1986 Jacques Goddet ha Félix Lévitan
  • 1987 - 1988 Jean-François Naquet-Radiguet
  • 1988 - 1989 Jean-Pierre Courcol
  • 1989 - 2005 Jean-Marie Leblanc
  • 2005 bys hedhyw Christian Prudhomme

Hensyow a vri[golegi | pennfenten]

  • Pub resek a worfenn war an Champs-Élysées
  • Col du Tourmalet
  • Alpe d'Huez
  • Mont Ventoux

Krysyow klassans[golegi | pennfenten]

Chif amkan an diwrosoryon yw gwaynya klass ollgemmyn an resek, mes yma tri klassans aral y'n resek: an klassans poyntow, kampyoryon an menydhyow ha'n gwella diwroser yowynk. Hembronyer pub klassans a wisk krys liw dyffrans. Pan wrello diwroser gwaynya moy ages unn kesstrif, ev a dhegemmer pub krys war dhiwedh an kamm, mes unn krys yw gwiskys an jydh nessa, hemm yw huni an kesstrif posekka (y'n aray ma - melyn, gwyrdh, dyjyn polka, gwynn). Liwyow krysyow an Tour re beu degemerys gans resegow erel, r.e. Tour Breten Veur a us krysyow melyn, gwyrdh a dyjyn polka. Giro d'Italia yw nebes dyffrans drefen bos restrer an resek na (La Gazzetta dello Sport) dyllys war baper gwynnrudh.

Mernansow[golegi | pennfenten]

  • 1910: An diwroser frynkek, Adolphe Helière, a veudhis y'n Riviera Frynkek dres dydh a bowes.
  • 1935: Diwroser spaynek, Francisco Cepeda], a verwis wosa kodha yn-nans kownans war Col du Galibier.
  • 1967: 13 Gortheren war gamm 13: Diwroser sowsnek, Tom Simpson, a wodhevis shora kolon orth yskynna Mont Ventoux. Diskudhys veu amfetaminow hag alkohol yn y woos. Wosa henna, res o diwrosoryon kemeres prevow rag droggys.
  • 1995: 18 Gortheren, kamm 15: Diwroser italek, Fabio Casartelli, a verwis yn droklamm pan ve ow resek a-dro dhe a 88 km/our (55 mildir an our) wosa kodha war Col de Portet d'Aspet.

Keffrys ha mernansow diwrosryon, pymp droklamm marwel aral re hwarva.

  • 1957: 14 Gortheren, Marghek jynn diwros Rene Wagter ha'y drethyas, Alex Virot, jornalydh a-barth Radio-Luxembourg, a slynkyas war rowar rô ha mos dhe-ves a'n fordh y'n menydhyow ogas dhe Aix-les-Thermes.
  • 1958: Sodhek, Constant Wouters, a verwis wosa droklamm gans gwibyer (André Darrigade) dres kamm diwettha an torn yn Parc des Princes.
  • 2000: Maw 12 bloodh a Ginasservis a verwis pan veu skattys gans karr yn keskerdh argemynnans Tour de France.
  • 2002: Maw 7 bloodh, Melvin Pompele, a verwis ogas dhe Retjons wosa resek a-dherag an keskerdh.
  • 2009: 18 Gortheren, Kamm 14: Y ferwis mirer 60ow bloodh, wosa bos skwattys gans jynn diwros an kreslu ogas dhe Wittelsheim.
Bledhen Krys melyn
Klassans ollgemmyn
Krys dyjyn polka
Myghtern an menydhyow
Krys gwyrdh
Klassans poyntow
Krys gwynn
Gwella diwroser yowynk
Krys hanter rudh
An moyha kestrifek diwroser
Niveryow melyn
Para
1903 Maurice Garin La Française
1904 Henri Cornet Cycles JC
1905 Louis Trousselier Cycles Peugeot
1906 René Pottier Cycles Peugeot
1907 Lucien Petit-Breton Cycles Peugeot
1908 Lucien Petit-Breton Cycles Peugeot
1909 François Faber Alycon
1910 Octave Lapize Alycon
1911 Gustave Garrigou Alycon
1912 Odiel Defraeye Alycon
1913 Philippe Thys Cycles Peugeot
1914 Philippe Thys Cycles Peugeot
1915 bis 1918 Ny veu kesstrif drefen Kynsa Bresel an Bys
1919 Firmin Lambot La Sportive
1920 Philippe Thys La Sportive
1921 Léon Scieur La Sportive
1922 Firmin Lambot Cycles Peugeot
1923 Henri Pélissier Automoto
1924 Ottavio Bottecchia Automoto
1925 Ottavio Bottecchia Automoto
1926] Lucien Buysse Automoto
1927 Nicolas Frantz Alcyon
1928 Nicolas Frantz Alcyon
1929 Maurice De Waele Alcyon
1930 André Leducq Pow Frynk
1931 Antonin Magne Pow Belg
1932 André Leducq Itali
1933 Georges Speicher Vicente Trueba Pow Frynk
1934 Antonin Magne René Vietto Pow Frynk
1935 Romain Maes Félicien Vervaecke Pow Belg
1936 Sylvère Maes Julián Berrendero Pow Belg
1937 Roger Lapébie Félicien Vervaecke Pow Frynk
1938 Gino Bartali Gino Bartali Pow Belg
1939 Sylvère Maes Sylvère Maes Pow Belg B
1940 bis 1946 Ny veu kesstrif drefen Nessa Bresel an Bys
1947 Jean Robic Pierre Brambilla Itali
1948 Gino Bartali Gino Bartali Pow Belg
1949 Fausto Coppi Fausto Coppi Itali
1950 Ferdy Kübler Louison Bobet Pow Belg
1951 Hugo Koblet Raphaël Géminiani Pow Frynk
1952 Fausto Coppi Fausto Coppi Itali
1953 Louison Bobet Jesús Lorono Fritz Schär Iseldiryow
1954 Louison Bobet Federico Bahamontes Ferdy Kübler Pow Swis
1955 Louison Bobet Charly Gaul Stan Ockers Pow Frynk
1956 Roger Walkowiak Charly Gaul Stan Ockers Pow Belg
1957 Jacques Anquetil Gastone Nencini Jean Forestier Pow Frynk
1958 Charly Gaul Federico Bahamontes Jean Graczyk Pow Belg
1959 Federico Bahamontes Federico Bahamontes André Darrigade Gérard Saint Pow Belg
1960 Gastone Nencini Imerio Massignan Jean Graczyk Pow Frynk
1961 Jacques Anquetil Imerio Massignan André Darrigade Pow Frynk
1962 Jacques Anquetil Federico Bahamontes Yr Almaen Rudi Altig Saint-Raphaël-Helyett
1963 Jacques Anquetil Federico Bahamontes Rik Van Looy Rik Van Looy Saint-Raphaël-Gitane
1964 Jacques Anquetil Federico Bahamontes Jan Janssen Pelforth-Sauvage
1965 Felice Gimondi Julio Jiménez Jan Janssen Felice Gimondi KAS
1966 Lucien Aimar Julio Jiménez Willy Planckaert Yr Almaen Rudi Altig KAS
1967 Roger Pingeon Julio Jiménez Jan Janssen Désiré Letort Pow Frynk
1968 Jan Janssen Aurelio González Puente Franco Bitossi Roger Pingeon Spayn
1969 =Eddy Merckx Eddy Merckx Eddy Merckx Eddy Merckx Faema
1970 Eddy Merckx Eddy Merckx Walter Godefroot Eddy Merckx Salvarani
1971 Eddy Merckx Lucien Van Impe Eddy Merckx BIC
1972 Eddy Merckx Lucien Van Impe Eddy Merckx Cyrille Guimard GAN-Mercier
1973 Luis Ocaña Pernía Pedro Torres Herman Van Springel Luis Ocaña Pernía BIC
1974 Eddy Merckx Domingo Perurena Patrick Sercu Eddy Merckx KAS
1975 Bernard Thévenet Lucien Van Impe Rik Van Linden Francesco Moser GAN-Mercier
1976 Lucien Van Impe Giancarlo Bellini Freddy Maertens Martínez-Heredia Raymond Delisle KAS
1977 Bernard Thévenet Lucien Van Impe Jacques Esclassan Yr Almaen Dietrich Thurau Gerrie Knetemann Ti-Raleigh
1978 Bernard Hinault Mariano Martínez Freddy Maertens Henk Lubberding Miko-Mercier
1979 Bernard Hinault Giovanni Battaglin Bernard Hinault Jean-René Bernaudeau Renault-Gitane
1980 Joop Zoetemelk Raymond Martin Rudy Pevenage Johan van der Velde Christian Levavasseur Miko-Mercier
1981 Bernard Hinault Lucien Van Impe Freddy Maertens Peter Winnen Bernard Hinault Peugeot-Esso
1982 Bernard Hinault Bernard Vallet Sean Kelly Phil Anderson Régis Clère Coop-Mercier
1983 Laurent Fignon Lucien Van Impe Sean Kelly Laurent Fignon Serge Demierre Ti-Raleigh
1984 Laurent Fignon Robert Millar Frank Hoste Greg LeMond Bernard Hinault Renault-Elf
1985 Bernard Hinault Luis Herrera Sean Kelly Fabio Parra Maarten Ducrot La Vie Claire
1986 Greg LeMond Bernard Hinault Eric Vanderaerden Andrew Hampsten Bernard Hinault La Vie Claire
1987 Stephen Roche Luis Herrera Jean-Paul van Poppel Raúl Alcalá Jean-François Bernard Système U
1988 Pedro Delgado Steven Rooks Eddy Planckaert Erik Breukink Steven Rooks PDM
1989 Greg LeMond Gert-Jan Theunisse Sean Kelly Fabrice Philipot Laurent Fignon PDM
1990 Greg LeMond Thierry Claveyrolat Olaf Ludwig Gilles Delion Eduardo Chozas Olmo Z
1991 Miguel Indurain Claudio Chiappucci Dschamolidin Abduschaparow Álvaro Mejía Castrillón Claudio Chiappucci Banesto
1992 Miguel Indurain Claudio Chiappucci Laurent Jalabert Eddy Bouwmans Claudio Chiappucci Team Carrera Jeans
1993 Miguel Indurain Tony Rominger Dschamolidin Abduschaparow Antonio Martín Velasco Massimo Ghirotto Carrera
1994 Miguel Indurain Richard Virenque Dschamolidin Abduschaparow Marco Pantani Eros Poli Festina
1995 Miguel Indurain Richard Virenque Laurent Jalabert Marco Pantani Hernán Buenahora ONCE
1996 Bjarne Riis[1] Richard Virenque Yr Almaen Erik Zabel Yr Almaen Jan Ullrich Richard Virenque Festina
1997 Yr AlmaenJan Ullrich Richard Virenque Yr AlmaenErik Zabel [2] Yr AlmaenJan Ullrich Richard Virenque Yr Almaen Team Deutsch Telekom
1998 Marco Pantani Christophe Rinero Yr AlmaenErik Zabel [2] Yr AlmaenJan Ullrich Jacky Durand Équipe Cofidis
1999 Lance Armstrong[3] Richard Virenque Yr AlmaenErik Zabel[2] Benoît Salmon Jacky Durand Banesto
2000 Lance Armstrong[3] Santiago Botero Yr AlmaenErik Zabel[2] Francisco Mancebo Erik Dekker Kelme
2001 Lance Armstrong[3] Laurent Jalabert Yr AlmaenErik Zabel[2] Óscar Sevilla Laurent Jalabert Kelme-Costa Blanca
2002 Lance Armstrong[3] Laurent Jalabert Robbie McEwen Ivan Basso Laurent Jalabert ONCE
2003 Lance Armstrong[3] Richard Virenque Baden Cooke Denis Menschow Alexander Winokurow Team CSC
2004 Lance Armstrong[3] Richard Virenque Robbie McEwen Wladimir Karpez Richard Virenque Yr Almaen T-Mobile-Team
2005 Lance Armstrong[3] Michael Rasmussen Thor Hushovd Jaroslaw Popowytsch Óscar Pereiro Yr Almaen T-Mobile-Team
2006 Óscar Pereiro [4] Michael Rasmussen Robbie McEwen Damiano Cunego David de la Fuente Yr Almaen T-Mobile-Team
2007 Alberto Contador Mauricio Soler Tom Boonen Alberto Contador Amets Txurruka Discovery Channel
2008 Carlos Sastre AwstriaBernhard Kohl[5] Óscar Freire Gomez Andy Schleck Sylvain Chavanel Team CSC-Saxo Bank
2009 Alberto Contador Franco Pellizotti Thor Hushovd Andy Schleck Franco Pellizotti Astana
2010 Andy Schleck[6] Anthony Charteau Alessandro Petacchi Andy Schleck Sylvain Chavanel RadioShack
2011 Cadel Evans Samuel Sánchez Mark Cavendish Pierre Rolland Jérémy Roy Team Garmin-Cervélo
2012 Bradley Wiggins Thomas Voeckler Peter Sagan Tejay van Garderen Chris Anker Sørensen RadioShack-Nissan
2013 Chris Froome Nairo Quintana Peter Sagan Nairo Quintana Christophe Riblon Saxo-Tinkoff
2014 Vincenzo Nibali Gwlad Pwyl Rafał Majka Peter Sagan Thibaut Pinot Alessandro De Marchi ag2r La Mondiale
2015 Chris Froome Chris Froome Peter Sagan Nairo Quintana Romain Bardet MOV
2016 Chris Froome Gwlad PwylRafał Majka Peter Sagan Adam Yates Peter Sagan MOV
2017 Chris Froome Warren Barguil Michael Matthews Simon Yates Warren Barguil SKY
2018 Geraint Thomas Julian Alaphilippe Peter Sagan Pierre-Roger Latour Daniel Martin MOV
2019 Egan Bernal Romain Bardet Peter Sagan Egan Bernal Julian Alaphilippe MOV
2020 Tadej Pogačar Tadej Pogačar Sam Bennett Tadej Pogačar Marc Hirschi MOV
2021 Tadej Pogačar Tadej Pogačar Mark Cavendish Tadej Pogačar Franck Bonnamour TBV
2022 Jonas Vingegaard Jonas Vingegaard Wout van Aert Tadej Pogačar Wout van Aert Ineos Grenadiers
Bledhen Krys melyn
Klassans ollgemmyn
Krys dyjyn polka
Myghtern an menydhyow
Krys gwyrdh
Klassans poyntow
Krys gwynn
Gwella diwroser yowynk
Krys hanter rudh
An moyha kesstrifek diwroser
Niveryow melyn
Para
  1. Yn 2007, Riis a amyttyas kemeres droggys rag gwella performyans (EPO). Ny yllir lettya diwroser mar hwarva an offens nans yw moy ages eth bledhen. Ny wra restroryon an Tour konsidra dell waynyas ev lemmyn. Y'n keth bledhen Erik Zabel a amyttyas ev dhe dhevnydhya EPO ynwedh. Y hworgrysir bos Jan Ullrich, a worfennas yn eyl, kablus a'n keth offens drefen y vos henwys yn derivans kreslu Spayn (Operación Puerto) yn 2006. Richard Virenque, a worfennas tressa ha Laurent Dufaux, peswora savla, a veu kablus yn bismer droggys Festina yn 1998.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Yn 2007, Erik Zabel a amyttyas ev dhe dhevnydhya EPO yn 1996. Ny yllir lettya diwroser mar hwarva an offens nans yw moy ages eth bledhen. Ny wra restroryon an Tour konsidra dell waynyas ev lemmyn.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Drefen Armstrong dhe gemeres droggys, daskelwys veu pubonan a'y dryghow yn 2012.
  4. Wosa diwedh an resek, an gwaynyer, Floyd Landis a'n Statys Unys, a veu difennys drefen y vos kablus a gemeres droggys difennys (testosteron). Wosa appel y'n lys, y hanow a veu tennys yn mes ha'n titel a veu res dhe Óscar Pereiro.
  5. 13 Hedra 2008, Bernard Kohl a gonfessyas dhe gemeres EPO (drogg difennys). Y ditel avel myghtern an menedhyow yw konsidrys gwag.
  6. 6 Hwevrer 2012, tennys veu pewas Alberto Contador drefen ev dhe gemeres Clenbuterol ha'n titel a veu res dhe Andy Schleck.