Rutheniom

Ensampel a	Elven gymyk
Klass	alkan tremenyans, bagas platinom
Furvell gymyk	Ru
Dydhyas diskudhans	1844
Niver atomek	44
Aray an elektrons	[Kr] 4d⁷ 5s¹
Elektronegedhegedh	2.2
Studh oksidyans	3, 4
Rann a	period 5, bagas 8
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gemyk ew rutheniom, niver 44 e'n Vosen Beriodek. Y arwodh gemyk ew Ru. An hanow a dheu dhort an ger Latin rag Russi. Nag eus radn vewoniethel dhe rutheniom.

En 1807 Jędrzej Śniadecki (1768-1838), kemygydh polonek a Universita Vilnius, a wrug hwithrans ow tochya monyow platinom. Erbydn mis Me 1808 ev a leveris dell wrugava diskudha elven nowydh, henwys vestiom (diskudhys veu an asteroyd Vesta an vledhen kens). Pan wrug kemygydhyon frynkek assaya gul an keth hwithrans, ny alja anjei kawos an elven nowydh. Etho Sniadecki a dednas y dherivas war dhelerh. En 1840 Karl Karlovich Klaus (1796-1864) a dhiskudhas elven nowydh en Universita Kazan, henwys rutheniom ganjo.

Kevys ew olkan rutheniom en naturel, hag ema nebes monyow gen rutheniom, pekara laurit (rutheniom sulfid). Askorrys ew dhort purhe nikel en Ontario, Kanada hag Afrika Dheghow, a-dro dhe 35 tonnas an vledhen. Hanter nodho ew usys e'n diwysyans elektronek ha 40% aral e'n diwysyans kemyk. An diwysyans elektronek a wra devnydh a rutheniom rag gul sprallansoryon asklosen (chip resistors). Keworrys ew rutheniom dhe blatinom rag gul gebmweyth.

Poos atomek rutheniom ew 101.07, y boynt teudhi ew 2310°C ha'y boynt bryjyon ew 3900°C. Y dhosedh ew 12.4kg an liter. Olkan tanow lenter arhansek ew.