Pyskwedresyf
| Ichthyosauria Efander menhesennow: Triassek Isel – Kalghek Ughel 250–90 Ma | |
|---|---|
| |
| Klassans bewoniethek | |
| Gwlaskor: | |
| Fylum: | |
| Klass: | |
| Is-klass: | Diapsida
|
| Ugh-urdh: | †Ichthyopterygia
|
| Urdh: | †Ichthyosauria
|
| Teyluow | |
|
Furvow Triassiek:
Furvow Jurassek & Kalghek
| |
Kramviles bras dres ehen a veu kevys e'n morow ew Pyskwedresyf po Ichthyosaur (Hen Greka rag "pysk peswarpaw" - ιχθυς po ichthys a styr "puskes" ha σαυρος po sauros hag a styr "peswarpaw"). Ev a long etho dhe oos nanj ew 200 milvil vledhen. Pyskwedresyves o onan a'n chif preydhoryon e'n mor, y semlant o haval ort pyffyer gen dens lybm, drefen y vos kigdhebrer. Hes an kowldevesik a aja bos dres 15 meter. Y voos o ammonites ha belemnites.
Diskudhansow a-varr
[golegi | pennfenten]An kinda Ichthyosaurus o deskrifys rag an pres kensa en 1699 dhort darnow mantehednow diskudhys en Kembra. An mellow keyn kensa a veu dyllys diwweyth en 1708. An vantedhen gowal kensa a ichthyosaur a veu kevys en 1811 gen Mary Anning en Lyme Regis, war an 'Arvor Jurassek'. Woja hedna hei a dhiskudhas teyr ehen diblans.
Anatomi hag omdhegyans
[golegi | pennfenten]Aga dewlagas o bras (bys dhe 25cm en treuslinen) ha pawednow gen lies askorn. Aga furvow o stremlinys, nag o kodna dhe anjei, bes thera lost pekar ha pysk dhe anjei. Aga hes o 2 - 4 meter ha'ga poos o 150 - 1000kg. Derevys vons rag tooth (bys dhe 40 milder an our), pekar ha touna hedhyw. Gwirhaval ew aga bos tobm aga goos. Drefen bos aga dewlagas mar veur, gwirhaval ew dell wrug anjei usya golok rag helghya.
Difeudhans
[golegi | pennfenten]Ichthyosaures a dheuth difeudhys e'n Oos Kalghek Uhel (nanj ew a-dro dhe 100 milvil vledhen), 30 milvil vledhen kens difeudhans meur an Or K/T nanj ew 66 milvil vledhen. Thera hwarvedhyans anoksik e'n morow bras, ha difolys veu an dowr gen hidrojen sulfid (H2S).
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.