Jump to content

Neodymiom

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Ensampel a Elven gymyk Edit this on Wikidata
Furvell gymyk Nd edit this on wikidata
Dydhyas diskudhans 1885 Edit this on Wikidata
Niver atomek 60 Edit this on Wikidata
Elektronegedhegedh 1.14 Edit this on Wikidata
Rann a lanthanid, period 6 Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gymyk yw neodymiom, niver 60 y'n Vosen Beriodek. Y furvell yw Nd. An hanow a dheu dhyworth an geryow Greka neos didymos, ow styrya gevel nowydh. Onan a'n elvennow dor-tanow, po lanthanid yw neodymiom.

Nyns eus rann dhe neodymiom y'n korf denel, mes polter ha holanow neodymiom a serr an lagasow. Diskudhys veu neodymiom yn Wien, penncita Ostri, yn 1885 gans Karl Auer (1858-1929) war-barth ha praseodymiom. Ny veu an alkan pur askorrys bys dhe 1925. Chif moon neodymiom yw monazit, kevys yn China, an Statys Unys, Brasil hag Eynda. Nyns yw meur a neodymiom askorrys drefen y vos pur gostek, 7,000 tonnas an vledhen yn unnik. Kesalkan a neodymiom, horn ha boron (NIB yn Sowsnek) yw pur dhe les lemmyn avel tennveyn fast. Usys yns yn kerri arnowydh, avel rann essensek a dallethoryon jynnow, fenestri awtomatek, florennow daras, diseghoryon ha pompyow petrol, keffrys ha gwith manylyon jynn-amontya. Neodymiom oksid a dreyl gweder dhe liw purpur. Usys yw ynwedh dhe wul dewweder kesteudhi.

Poos atomek neodymiom yw 144.24, y boynt teudhi yw 1021°C ha'y boynt bryjyon yw 3070°C. Y dhosedh yw 7.0kg an liter. Alkan splann gwynn-arghansek yw ev, hag a dreyl liw yn ayr, hag a dhasober gans dowr.