Pyskwedresyf
| Ichthyosauria Efander menhesennow: Triassek Isel – Kalghek Ughel 250–90 Ma | |
|---|---|
| |
| Klassans bewoniethek | |
| Gwlaskor: | |
| Fylum: | |
| Klass: | |
| Is-klass: | Diapsida
|
| Ugh-urdh: | †Ichthyopterygia
|
| Urdh: | †Ichthyosauria
|
| Teyluow | |
|
Furvow Triassiek:
Furvow Jurassek & Kalghek
| |
Kramviles bras dres eghen a veu kevys y'n morow yw Pyskwedresyf po Ichthyosaur (Hen Greka rag "pysk peswarpaw" - ιχθυς po ichthys a styr "puskes" ha σαυρος po sauros hag a styr "peswarpaw"). Ev a long ytho dhe oos nans yw 200 milvil vledhen. Pyskwedresyves o onan a'n chif preydhoryon y'n mor, y semlant o hevelep orth pyffyer gans dens lymm, drefen y vos kigdhebrer. Hys an tevesik a allsa bos dres 15 meter. Y voos o ammonites ha belemnites.
Diskudhansow a-varr[golegi | pennfenten]
An kinda Ichthyosaurus o deskrifys rag an termyn kynsa yn 1699 dhyworth darnow menhesennow diskudhys yn Kembra. An mellow keyn kynsa a veu dyllys diwweyth yn 1708. An venhesen gowal kynsa a ichthyosaur a veu kevys yn 1811 gans Mary Anning yn Lyme Regis, war an 'Arvor Jurassek'. Awosa hi a dhiskudhas teyr eghen diblans.
Anatomi hag omdhegyans[golegi | pennfenten]
Aga dewlagas o bras (bys dhe 25cm yn treuslinen) ha pawennow gans lies askorn. Aga furvow o stremlinys, ny's teva konna, mes yth esa lost kepar ha pysk dhedha. Aga hys o 2 - 4 meter ha'ga poos o 150 - 1000kg. Drehevys vons rag tooth (bys dhe 40 milder an our), kepar ha touna hedhyw. Gwirhaval yw aga bos tomm aga goos. Drefen bos aga dewlagas mar veur, gwirhaval yw dell wrussons usya golok rag helghya.
Difeudhans[golegi | pennfenten]
Ichthyosaures a dheuth difeudhys y'n Oos Kalghek Ughel (nans yw a-dro dhe 100 milvil vledhen), 30 milvil vledhen kyns difeudhans meur an Or K/T nans yw 66 milvil vledhen. Yth esa hwarvedhyans anoksik y'n keynvorow, ha difolys veu an dowr gans hidrojen sulfid (H2S).
