Eyndus

Eyndus
Sort	avon
Doronieth
Konteth	Punjab, Ladakh, Sindh, Hazara, Gilgit-Baltistan, Tibet Autonomous Region
Gwlas	Pakistan, Repoblek Werin China, Eynda
Kesordnogyon	23.9944°N 67.4308°E, 31.2421°N 81.7684°E
Pennfenten	Sengge Zangbo, Tibetan Plateau
Aber	Arabian Sea
Ragavonyow	Zanskar River, Haro River, Gilgit River, Shigar River, Shyok River, Panjnad River, Suru River, Soan River, Kurram River, Gomal River, Kabul River
Kreungylgh	1,165,000
Hys	3,180
Diskargans	6,600
	Restrennow kelmys war Wikimedia Kemmyn
	[edit on Wikidata]

Dowr Eyndus yw an brassa avon war du west isbrastir Asi soth. Hy yw onan a'n seyth avon sans dhe'n Braminas a'n oos Vedik. Y nans o tyller dalleth an hwarheans Nans Eyndus ynter 3,300 ha 1,300 KOK. An avon a res dre China (Tibet west), Eynda ha Pakistan. Onan a'n chif avonow an Fennva Eynda-Gangatik yw.

Y hys yw 3180 km ha Dowr Eyndus yw avon hirra Pakistan. Arenebedh an kreungylgh yw 1,165,000 km² (450,000 mil. ped.). An diskargans bledhynnyek yw 207 km³ (50 mil.kub.), ytho an kynsa warn ugens avon voyha y'n bys herwydh diskargans. Hemm yw 6,600 meter kubek an eylen yn kresek

An ger Eyndus ha'n ger neshevin Hindou a dheu dhyworth Sapta Sindhu (Sanskrytek rag "seyth avon"). Henwyn pur goth yns i. An Rekys Goth a usyas an ger Indós; Hinduš o Persek Koth; Sindhu yn Sanskrytek. Yethow arnowydh war an isbrastir a us po Sindh (arnowydh Sindhi) po Sindhu (Sanskrytek koth) po geryow pur hevelep. Hanow ranndir an avon a dheuth dhe vos hanow an gwlas Eynda.

Kreungylgh[golegi | pennfenten]

Yma moy es 47% a arenebedh kreungylgh an Eyndus yn Pakistan po an rann a Kashmir rewlys gans Pakistan. Yma a-dro dhe 39% yn Jammu ha Kashmir (Eynda), 8% yn Tibet ha 6% yn Afghanistan.

An kreungylgh Eyndus a gomprehend an Eyndus y honan, ha'n ragavonow meur: an Kabul ha Kurram war an lann dhyghow, ha'n Jhelum, Chenab, Ravi, Beas ha Sutlej war an lann gledh. An Kabul ha Kurram a jun an Eyndus skon wosa ev dhe asa an menydhyow, ha'n re erel isella y'n fennva. Oll an Beas ha penndowryow an Ravi ha Sutlej yw desedhys yn Repoblek Eynda ha'n Chelub ha Jhelum yn Kashmir dre vras.

An kreungylgh dien a worher arenebedh a 384,000 mildir pedrek a wastastir (204,000 anodho yn Pakistan). Ynwedh yma 29,000 mildir pedrek a sev dhe ves kreungylgh an Eyndus mes a grog war system an Eyndus rag aga gorholethow dowr ha dowrheans.

Heb dowryow an Eyndus, ammeth yn Pakistan via pur ansertan drefen an fowt a law. Diwysyansegyans uskis a hwer lemmyn yn Pakistan, mes lower a'y dhiwysyans a us askorrasow ammeth avel stoffow kriv, ytho yma moy a edhom a dhowr dhe Bakistan. Ogas ha oll an kreungylgh a dhegemmer glawans bledhynnyek a 375 mm (15 meusva) po le, ha 60% anodho le ages 250 mm (10 meusva). Ny hwer an glaw dres an vledhen, mes keskreunys yw yn seson an monsoun.

Hyns[golegi | pennfenten]

Y bennfenten yw desedhys yn Tibet west. Yn kynsa an Eyndus a res dres gwastastir ughel, ena an avon a gyll ughder yn skon tro'ha'n north-est. Wosa kuntel dowryow dhyworth lies gover rewlivel, an avon a dreyl tro'ha'n north-west ynter an Himalayas ha Karakoram. Yn Kashmir ev a dremen linel astel omladh an Kenedhlow Unys, hag yn Baltistan a enter Pakistan. An avon a dhrehedh an mor Arabi avel delta. Livyow yn 2010 ha 2011 a ladhas dres 2,500 a dus.