Dowrgi Eurasiek

Dowrgi Eurasiek
	Dowrgi Eurasiek
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:	Animalia
Fylum:	Chordata
Klass:	Mammalia
Urdh:	Carnivora
Teylu:	Mustelidae
Isteylu:	Lutrinae
Kinda:	Lutra; Linnaeus, 1758
	Gwrandrans an dowrgi Eurasiek

An dowrgi Eurasiek ew an esel gen an gwandrans moyha efan a isdeylu dowrgeun (Lutrinae) ha'n teylu Mustelidae. Kevys ew en dowrfodhow hag arvorow Europa, lies radn a Asi ha radnow a Afrika north. Peryllys ew yn nebes radnow a'y wandrans. Y voos ew puskes dre vras. Pur diredhek ew.

An dowrgi Eurasiek ew an ehen dipek a'n isdeylu dowrgi. Gell a-ugh ha liw dehen en-dadno, pur wiw ew y shap hir ha kul rag bownans e'n dowr. Dell ew usys, hes an dowrgi ew 57 dhe 95 cm, heb komprehendya y lost a 35–45 cm. An venynreydh ew berra ages an gorowreydh. Y boos kresek ew 7 dhe 12 kg, bes terweythyow gorowreydh koth meur a ell bos kebmys ha 17 kg.

Gwandrans ha bewva

An dowrgi Eurasiek ew an ehen a dhowrgeun gen an gwandrans moyha efan. Y wandrans a gomprehend radnow a Asi hag Afrika hag Europa oll. Pur gebmyn ew en Enesow Shetland, lebma thew 12% a boblans an Ruvaneth Unys. Trigys ew en korfow a dhowr fresk glan pekar ha lydnow, goverow, ryvers, dowrgleudhyow ha pollow, mars eus boos lowr.

Boos

Boos an dowrgi ew puskes dre vras. Dres an gwav hag en kerhydnedhow yeyn, emava ow tebri ewedh war dhiwelvenoges, krestenogyon, hwesker, ydhyn ha terweythyow, bronoges munys. Helghya a hwer e'n nos.

Parya

Pur diredhek ew dowrgeun Eurasiek, ow pewa war aga honan herwydh usadow. Hes tiredh dowrgi ew tredh 1 ha 40 km (a-dro dhe 18 km en kresek). Ma hes an tiredh ow kregi war balster an boos kavadow ha les an dowr rag helghya etto (berra war an arvow lebmath ew an les kavadow ledanna, ha hirra war ryvers kulla). An dowrgi a wra devnydh a'y gawgh rag merkya y diredh. Parya a hwer e'n dowr. Nag eus seson rag parya ha'n dhew reydh a ell parya neb termyn e'n vledhen. An benynreydhow a dheu adhves en reydhyek woja 18-24 mis, ha hwarvedhyans an kensa parya ew woja 30 mis dell ew usys. Degyans an dowrgi ew 60–64 dedh. Myns teylu ew 1 - 4, ha'n yonkers ew omres dhe'n vabm 13 mis. Nag eus radn dhe'n gorowreydh ort gwitha war an teylu.

Gwithans

Lehes veu niveryow an dowrgi Eurasiek dres y wandrans tredh 1950 dhe 200, dre vras drefen defolyans gen plaladhoryon pekar ha organoklorin. Lebmyn ma poblansow ow taskemeres aga niveryow en lies radn a Europa. E'n Ruvaneth Unys, an niver a delleryow gen dowrgeun a voghhas gen 55% tredh 1994 ha 2002