Arthur Ransome

Arthur Ransome
Genys	18 Genver 1884  Leeds
Mernans	3 Metheven 1967  Cheadle Royal Hospital
Trigva	Leeds
Kenedhlogeth	Pow Sows
Alma mater	Skol Rugby
Galwesigeth	jornalyas, skrifer, skrifer rag fleghes, lymner, kunteller hwedhlow a'n dus vyghan, treylyer
Aswonnys rag	kevres Swallows hag Amazons
Tas	Cyril Ransome
Pewasow	Pewas Carnegie

Arthur Michell Ransome CBE (18 Genver 1884 – 3 Metheven 1967) o jornalyas hag awtour sowsnek. Meur a vri yw rag skrifa’n kevres a lyvrow fleghes ‘Swallows and Amazons’, desedhys yn Pow an Lynnyn ha Norfolk. Ev a skrifas ynwedh a-dro dhe Russi, kyns, dres, ha wosa domhwelansow 1917. Ev a ros kedhlow a-dro dhe hembrenkysi an Domhwelans dhe’n Servis Kedhlow Kevrinek. Kettermyn, gogrysys veu ev dhe vos aspyas Sovietek gans MI5.

Bewnans a-varr

Y das o Cyril Ransome (1851–1897) ha’y vamm Edith Ransome (née Baker Boulton) (1862–1944). Arthur o an kottha a beswar flogh: yth esa dwy hwor dhodho, Cecily ha Joyce, ha broder Geoffrey ledhys yn Bresel Kynsa an Bys yn 1918. Joyce a dhemedhas y’n teylu Lupton, diwysyansoryon ha politegoryon. Genys veu Ransome yn Leeds. Y das Cyril o professor istori yn Kolji Konteth Evrek (Pennskol Leeds lemmyn). An teylu e dhe Nibthwaite yn Pow an Lynnyn yn fenowgh. Y das a verwis kyns y dermyn yn 1897, ha hemm a’n nasyas yn feur. Adhyskys veu ev yn Windermere hag awosa yn Skol Rugby. Kas o ganso an skolyow drefen y wolok voghes ha fowt sleyneth athletek. Ev a studhyas kymyk yn Kolji Konteth Evrek.

Resegva skrifa

Wosa bledhen yn Kolji Konteth Evrek, ev a hepkoras y adhysk, ha mos dhe Loundres dhe vos skrifer. Ev a oberas avel skoodhyer sodhva yn kowethyans dyllo. Y lyver posek kynsa o ‘Bohemia in London’ (1907). Ransome a dhemedhas Ivy Constance Walker yn 1909 hag yth esa unn vyrgh dhedha, Tabitha. Nyns o demedhyans lowen. Y wrek a vynnas ev dhe spena moy a dermyn gensi ha’ga myrgh yn le skrifa. Y a dhidhemedhas yn 1924. Ransome a dhallathas skrifa bewskrifow. Dyllys veu lyver a-dro dhe Edgar Allan Poe yn 1910 hag unn aral a-dro dhe Oscar Wilde yn 1912. An nessa lyver a gawsyas ev dhe vos y’n breuslys awos kas kabel gans Arlodh Alfred Douglas. Ev a waynyas an kas, mes an kas o tennva veur warnodho tredhek mis. Wosa henna charjys veu y dhyller gans kammdreylyans, ha fia dhe’n fo.

Jornalyas tramor

Yn 1913 Ransome a asas y wrek gynsa ha’y vyrgh ha mos dhe Russi dhe studhya y wonisogeth. Yn 1915 Ransome a dhyllas ‘The Elixir of Life’ (dyllys gans Methuen, Loundres), y novel unnik rag tevesigyon. An nessa bledhen dyllys veu ‘Old Peter's Russian Tales’, kuntel a henhwedhlow dhyworth Russi. Wosa dalleth Bresel Kynsa an Bys yn 1914 ev eth ha bos jornalyas tramor ‘The Daily News’. Ev a aswoni niver a hembrynkysi Bolshevik, ow komprehendya Vladimir Lenin, Leon Trotsky ha Karl Radek. Ev a vetyas an venen neb a via y nessa gwrek, Evgenia Petrovna Shelepina. Hi veu skrifennyades brivedh Trotsky y’n termyn na. Yn mis Hedra 1919, Ransome a dhug messaj posek ynter Estoni ha Russi ow kweres kres ynter an dhiw wlas. Ransome hag Evgenia eth dhe driga y’n penncita, Reval (Tallinn) wosa hemma. Ev a skrifas lyver a-dro dhe dhrehevel lester-gwari, ‘Racundra’s First Cruise’. Wosa an didhemedhyans, ev a dhemedhas Evgenia, hag i a dheuth dhe Bow Sows le mayth oberi avel jornalyas dhe The Guardian.

Kevres Swallows and Amazons

Erbynn 1929, Ransome hag Evgenia a wre triga yn Pow an Lynnyn drefen ev dhe ervira skrifa lyvrow fleghes. Meur-gerys o an lyver kynsa, ‘Swallows and Amazons’, desedhys yn Pow Lynnyn, ytho ev a skrifas re erel y’n keth kevres ynter 1929 ha 1947.

Mernans

Ransome a verwis yn klavji yn Manchester yn 1967. Yntirys yw ev ha’y wrek, Evgenia, yn korflan eglos St Paul, Rusland, yn Pow Lynnyn.

Pewasow

Ransome a waynyas an Medal Carnegie kynsa dhyworth an Kowethas Lyverva rag y lyver 'Pigeon Post'. Ev a gavas CBE yn 1953. Dew bennskol, Durham ha Leeds, a ros doktouriethow onourek dhodho. Treulyes yw y lyvrow dhe lies yeth, hag yma kowethasow gwerthveurheans yn lies gwlas ynwedh. Henwys yw planetik 6440 Ransome dh’y enora.

Oberyow

• The Souls of the Streets and other Little Papers (1904)
• The Child's Book of the Seasons (1906)
• Pond and Stream (1906)
• The Things in our Garden (1906)
• Bohemia in London (1907)
• The Book of Friendship (1909)
• A History of Story-telling (1909)
• Edgar Allan Poe (1910)
• The Book of Love (1911)
• The Hoofmarks of the Faun (1911)
• Oscar Wilde, a Critical Study (1912)
• Portraits and Speculations (1913)
• The Elixir of Life (1915)
• Old Peter's Russian Tales (1916)
• A Letter to America (1918)
• Six Weeks in Russia (1919)
• Aladdin and his Wonderful Lamp in rhyme (1920)
• The Crisis in Russia (1921)
• The Soldier and Death (1922)
• Racundra's First Cruise (1923)
• The Chinese Puzzle(1927)
• Rod and Line (1929)
• Mainly about Fishing (1959)

"Dyllys wosa y vernans"

• The Autobiography of Arthur Ransome (1976) (golegys gans Rupert Hart-Davis)
• The War of the Birds and Beasts and other Russian tales (1984) (golegys gans Hugh Brogan)
• Arthur Ransome's Long-lost Study of Robert Louis Stevenson (2011) (golegys gans Kirsty Nichol Findlay)

"Kevres Swallows and Amazons"

• Swallows and Amazons (dyllys 1930)
• Swallowdale (1931)
• Peter Duck (1932)
• Winter Holiday (1933)
• Coot Club (1934)
• Pigeon Post (1936)
• We Didn't Mean To Go To Sea (1937)
• Secret Water (1939)
• The Big Six (1940)
• Missee Lee (1941)
• The Picts and the Martyrs: Or Not Welcome At All (1943)
• Great Northern? (1947)
• Coots in the North (gesys heb kollenwel)