Tristan hag Isolt

Hwedhel a’n Osow Kres kevrennys dhe Arthur Gernow yw Trystan hag Isolt.

Kevys yw versyons dyffrans a’n hwedhel, mes yn y versyon an moyha kemmyn, Trystan o noy Arthur. Yth esa Trystan ow tanvon Isolt, myrgh Howel mab Emyr Ledaw yn nebes versyons, a Iwerdhon dhe Gernow, le may fynna demedhi an myghtern Margh. Dres an morviaj, Trystan hag Isolt a evas diwes pareusys gans mamm Isolt rag an demedhyans, hag i a godhas yn kerensa an eyl dhe’y gila.

Wosa myghtern Margh dhe dhiskudha henna, an garoryon a fias dhe’n fo dhe Goswik Broseliand yn Breten Vyghan. Wosa henna, goliys veu Trystan yn farwel owth omladh orth Margh. Ev a dhanvonas rag Isolt dhe’y yeghhe, mes erbynn hi dhe dhrehedhes, ev re vawrsa seulabrys.

Y’n 12ves kansvledhen, komposys veu an gan Trystan gans an bardh normanek Béroul. Hemm o versyon anglo-normanek a hwedhel Trystan hag Isolt re dreusvewas avel tekst andhien a-dro dhe 3,000 linen. Hemm yw versyon kynsa an gan yn lien an Frynkyon ha’n Anglo-Normanes. Niver a versyons a’n hwedhel a veu skrifys y’n bledhynnyow a-wosa yn niver a yethow europek, kepar ha versyon Almaynek Eilhart von Oberge.

Kampollys yw an hwedhel lieskweyth yn hwedhlow Kembrek, rag ensampel yn Trioedd Ynys Prydain hag yn oberow an Gogynfeirdd. Y’n gwettha prys ny dreusvewas versyon Kembrek a’n hwedhel.

Testen fest gerys-da yw an hwedhel yn art ha lien a-dhia an Oos Viktorya. Richard Wagner a gomposas opera Tristan und Isolde. Arthur Quiller-Couch a skrifas Castle Dor, ow selya y hwedhel war hwedhel Trystan hag Isolt. Rosemary Sutcliff re skrifas novelow rag fleghes y’n keth maner. Yn 1832, Gaetano Donizetti a gampollas an hwedhel yn y opera L'elisir d'amore yn Milan.

A.S.D. Smith a skrifas versyon Kernewek a'n hwedhel, mes y'n gwettha prys kowlwul saw tri hwarter anodho kyns y vernans yn 1950. Y ober a veu kowlwrys gans D.H. Watkins ha dyllys yn 1973 gans An Lef Kernewek.

• 
  Trystan hag Isolt, gans Edmund Blair Leighton.
• 
  Trystan hag Isolt gans Herbert James Draper
• 
  Isolt gans Gaston Bussiere
• 
  Tristan hag Isolt gans John Duncan
• 
  Mernans Trstan hag Isolt gand Rogelio de Egusquiza