Radiom
![]() | |
![]() | |
Ensampel a |
Elven gymyk ![]() |
---|---|
Furvell gymyk |
Ra ![]() |
Dydhyas diskudhans |
1898 ![]() |
Niver atomek |
88 ![]() |
Aray an elektrons |
[Rn] 7s² ![]() |
Elektronegedhegedh |
0.9 ![]() |
Studh oksidyans |
2 ![]() |
Rann a |
period 7, bagas 2 ![]() |
![]() |
Elven gemyk ew radiom, niver 88 e'n Vosen Beriodek. Y arwodh gemyk ew Ra. An hanow a dheu dhort an ger Latin radius, ow styrya dewyn. Nag eus dhe radiom radn fewoniethel, ha nag ew kevys en-mes a arbrovjiow hwithrans po nuklerek. Pur beryllus ew drefen y radyoweythresans glew. Usys o dres lies bledhen en dyghtyans kanker, bes y dhevnydh a wre perylla bewnans an oberoryon, etho nag ew usys lebmyn. Skiensydhyon a dherivas ow tochya peryllon an elven en 1900, diw vledhen woja diskudhyans radiom. Antoine Becquerel a dhug ampoule a radiom en y bocket hwegh our, ha derivas bos goliow bew war y grohen.
Usys veu radiom en gweythvaow klockys gen bejethow golow, hag a veu payntys dre dhorn, e'n brassa radn gen mowysi yonk. An radiom a wre kawsya kankerow war aga ganowow. An mowysi a wrug sewya dre lagha an kowethyans, US Radium.
Diskudhys veu radiom gen Pierre ha Marie Curie en Paris en 1898 dhort moon pygvoon.. Poos atomek radiom ew 226, y boynt teudhi ew 700°C ha'y boynt bryjyon ew 1140°C. Y dhosedh ew 5 kg an liter. Olkan arhansek lenter medhel radyoweythresek ew.
Mirva
[golegi | pennfenten]-
Lymnans a Pierre ha Marie Curie ow tiskudha radiom
-
Mowysi US Radium ow payntya klockys gen paynt golow
-
Paynt radiom war vejeth euryor
-
Pygvoon, moon uraniom
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.