Jump to content

Radiom

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Ensampel a Elven gymyk Edit this on Wikidata
Furvell gymyk Ra edit this on wikidata
Dydhyas diskudhans 1898 Edit this on Wikidata
Niver atomek 88 Edit this on Wikidata
Aray an elektrons [Rn] 7s² Edit this on Wikidata
Elektronegedhegedh 0.9 Edit this on Wikidata
Studh oksidyansEdit this on Wikidata
Rann a period 7, bagas 2 Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gymyk yw radiom, niver 88 y'n Vosen Beriodek. Y furvell gymyk yw Ra. An hanow a dheu dhyworth an ger Latin radius, ow styrya dewyn. Nyns eus dhe radiom rann fewoniethel, ha ny gevys yw yn-mes arbrovjiow hwithrans po nuklerek. Pur beryllus yw drefen y radyoweythresans glew. Usys o dres lies bledhen yn dyghtyans kanker, mes y dhevnydh a wre perylla bewnans an oberoryon, ytho ny usys yw lemmyn. Godhonodhyon a dherivas ow tochya peryllon an elven yn 1900, diw vledhen wosa diskudhyans radiom. Antoine Becquerel a dhug ampoule a radiom yn y bocket hwegh our, ha derivas bos goliow byw war y groghen.

Usys veu radiom yn gweythvaow klockow gans bejethow golow, hag a veu payntys dre dhorn, y'n brassa rann gans mowysi yowynk. An radiom a wre kawsya kankerow war aga ganowow. An mowysi a wrug sewya dre lagha an kowethyans, US Radium.

Diskudhys veu radiom gans Pierre ha Marie Curie yn Paris yn 1898 dhyworth moon pygvoon.. Poos atomek radiom yw 226, y boynt teudhi yw 700°C ha'y boynt bryjyon yw 1140°C. Y dhosedh yw 5 kg an liter. Alkan arghansek lenter medhel radyoweythresek yw.