Pewas Nobel
Pub bledhen, yma Pewasow Nobel (Swedek: Nobelpriset) res dhe dus ha fondyansow dres an bys oll. Y rer an pewasow ma rag studhya godhonieth ha rag kres ollvysel. Yssynsys yn pewasow skiens yma Lien, Godhonieth, ha Medhegneth. Fondys veu an pewasow gans Alfred Nobel. Y gemynskrif a 1895 a ros an mona rag an Pewasow. Yma an Fondyans Nobel ow tyghtya an mona lemmyn. Y pys an Fondyans lies kessedhek po akademi a dhewis piw a wra degemeres an pewasow. Rag lies, Pewas Nobel yw enor a'n ughella. Tus a dhegemer Pewas Nobel yw henwys "lorysyon Nobel".
Pub gwaynyer an pewas a wayn medalen, testskrif, ha mona. Yn 1901, gwaynyoryon an kynsa Pewasow Nobel a veu res 150,782 SEK. Henn yw an keth sommen ha 7,731,004 SEK yn mis Kevardhu 2007. Yn 2008, y feu pewas a 10,000,000 SEK res dhe'n gwaynyoryon. An pewasow yw res yn Stockholm, Sweden, yn solempnita an 10ves mis Kevardhu. An jydh ma yw penn-bloodh mernans Alfred Nobel.
Klassys a bewasow ha gwaynyoryon
[golegi | pennfenten]An kessedhogow ha fondyansow a dhewis piw a wayn Pewas Nobel a sew:
- An Akademi Swedek Riel a Wodhoniethow rag an Pewas Nobel a Fysegieth ha Pewas Arghantti Sweden a Wodhoniethow Erbysek er Kov Alfred Nobel
- An Akademi Swedek Riel a Wodhoniethow rag an Pewas Nobel a Gymygieth
- An Karolinska Institutet rag an Pewas Nobel a Gorfonieth po Medhegneth
- An Akademi Swedek rag an Pewas Nobel a Lien
- An Kessedhek Nobel Norgaghek, appoyntys gans Senedh Norgagh (Stortinget), rag an Pewas Nobel a Gres
Nyns esa an Pewas Nobel a Erbysieth yn kemynskrif Nobel. Selys veu yn 1969 gans Sveriges Riksbank, Arghantti Sweden. Y kevros an arghantti mona dhe'n Fondyans Nobel rag an Pewas Erbysieth yn 1968. Er kov Alfred Nobel yw an Pewas Studhyansow Erbysieth. Grontys yw pub bledhen keffrys ha remenant an pewasow Nobel.