Kromiom

Ensampel a	Elven gymyk
Klass	allergen
Dydhyas diskudhans	1797
Niver atomek	24
Aray an elektrons	[Ar] 3d⁵ 4s¹
Elektronegedhegedh	1.66
Studh oksidyans	3
Rann a	period 4, bagas 6
Gwrier	Pfizer
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gymyk yw kromiom, niver 24 y'n Vosen Beriodek. An hanow a dheu dhyworth an ger Greka chromos, ow styrya liw. Pur liwek yw holanow kromiom.

Yn 1817 André Laugier a dhiskudhas kromiom y'n men kowas Pallas a Siberi. Essensek yw kromiom dhe lies eghen, ow komprehendya tus. Ev a yll bos gwenonek avel kromatow (CrO₄^2-). An re hag a ober gans kesstoffow kromiom a yll kavos kleves diwysyansek, goliow byw krom y hanow, aswonnys rag an kynsa prys yn Alban yn 1827. Kemmyn o yn-mysk oberoryon y'n diwysyansow liwa, platya krom ha polsya frynkek. Y arwodhyow o tell y'n kroghen ha goliow byw y'n sagh boos.

Fowt kromiom yn boos a wra kawsya kleves melys. Boos gans lower a gromiom yw ester, avi leugh ha melyn ow.

Diskudhys veu kromiom yn 1798 gan Nicholas Louis Vauquelin (1763-1829) yn Paris. Askorrys yw 14 milvil tonnas a gromiom pub bledhen. Usys yw dhe wul bryckys hag a yll gorthsevel tempredhow ughel. Usys an alkan yn kesalkenyow kepar ha dur dinam ha platya krom (nivel tenow a gromiom). Dyghtya kreghyn yw devnydh aral, mes kudyn yw bos y dhowr gwast ow synsi krom. Laserow rudhem a dhevnydh atomow kromiom dhe wul golow rudh.

Poos atomek yw 51.99. Y boynt teudhi yw 1860°C, ha'y boynt bryjyon yw 2672°C. Y dhosedh yw 7.2kg an liter.

Alkan kales arghansek yw kromiom gans liw glasek.