Ki
| Ki dov | |
|---|---|
| |
| Naw sort a geun | |
| Klassans bewoniethek | |
| Gwlaskor: | |
| Fylum: | |
| Klass: | |
| Urdh: | |
| Teylu: | |
| Kinda: | Canis Linnaeus, 1758
|
Keun (Canis lupus familiaris) yw bronnviles hwarhes, yn le enevales gwyls naturel. Megys vons yn gwreydhek dhyworth bleydhyow nans yw lies bledhen (i o an kynsa enevales dhe vos megys). Studhyansow dyffrans a gampoll dell hwarvsa henna nans yw po 15,000 bledhen po 100,000 bledhen. Ki yw an dingo ynwedh, mes lies dingo a dheu ha bos enevales gwyls arta ha bewa yn anserghek a dus le mayth yns i trigys yn Ostrali.
Hedhyw, lies ki yw usys avel eneval dov, ha re erel dhe weres tus yn aga ober. Eneval dov gerys-da yns i drefen aga bos gwariek, kowethek, leel ha goslowes orth tus. 30 milvil a geun yw kovskrifys avel enevales dov y'n Statys Unys. Keun a dheber ha kig ha losow kegin, yn fenowgh kemyskys ha gwerthys yn shoppys avel boos ki. Keun yn fenowgh a ober, rag ensampel avel keun kreslu, keun luyow arvek, keun gweres, keun messajys, keun helghya, keun bugelya po keun sawya.
Ki yowynk yw gelwys kolyn bys dhe vos a-dro dhe vloodh.
Gelwys yw keun treweythyow "an gwella koweth dhe dhen" drefen aga bos synsys avel enevales dov, leel ha da gensi bos yn-mysk tus. Da yw gans keun bos chersys, mes saw pan hallo gweles leuv an chersyer kyns chersya. Na godh dhe nagonan chersya ki a'n tu war dhelergh.
Semlant hag omdhegyans
[golegi | pennfenten]Keun a's teves peder garr ha gul niver a sonyow dyffrans herwydh an omdhegyans. Hartha, grommya, kyni, skrynkya hag oulya yw an chyf sonyow gwrys. Keun yn fenowgh a vynn chassya war dhelergh kathes, ha da yw an brassa rann anedha kerghes gwelen po pel. Keun a yll blasa ha klewes gwell ages tus, mes ny yllyns gweles liwyow yn ta drefen aga bos dall dhe liwyow. Yn despit dhe henna, keun a yll gweles gwell yn golow godewl ages tus. I a's teves park golok efanna ynwedh.
Kepar ha bleydhyow, keun gwyls a viaj yn bagasow restrys herwydh renk. Keun a renk isel a wra omblegya dhe geun gans renk ughella. An ki a'n jeves an ughella renk yw gelwys an gorow alfa. Keun yn bagasow a weres ha gwitha rag erel. Keun dov yn fenowgh a wel aga ferghenogyon avel an gorow alfa.
Hys bewnans
[golegi | pennfenten].png)
Sortow po aghow dyffrans a geun a's teves hys bewnans dyffrans ynwedh. Dre vras, ki le a vyw hirra ages an huni moy. Myns ha sort an ki a dhelenow hys bewnans an ki, an Dachshund rag ensampel a vyw rag pymthek bledhen dell yw usys. Chihuahuas a yll drehedhes ugens bloodh. Great Danes, war an leuv aral, a's teves hys bewnans a hwegh dhe eth bledhen gans re anedha a vyw gys dhe deg bledhen.
Devedhyans keun
[golegi | pennfenten]Pub ki yw diyskynnys dhyworth bleydhyow, gans hwarheans ha dewisyans kreftus. Aswonnys yw henna drefen dielvennans war genom TDN. Megys ynsi gans tus. An kottha menhesen a gi yw dedhys a nans yw 31,000 bledhen KOK, ha'y stoff genynnek yw nessa dhe gi dov ages bleydh. Treweythyow ynkleudhys yw keun gans tus.
Keun ha tus
[golegi | pennfenten]Keun a yll gweres tus yn lies fordh. Rag ensampel, yma keun gwitha, keun helghya (rag ensampel an lurkyer), keun deves po keun bugelya, keun gidya rag pobel dall ha keun kreslu. Ynwedh nebes keun yw adhyskys dhe vlasa rag klevesow y'n korf denel po diskudha tanbellennow po droggys anlaghel. An keun ma a weres an kreslu yn ayrborthow po tylleryow erel. Keun frikhwytha (beagles dell yw usys) yw dyskys rag an ober ma. Unn ast, 'Laika' hy hanow, a veu danvonys dhe'n efanvos yn 1957, mes hi a verwis wosa nebes ouryow.
-
Ki hwilas ha sawya a hwila rag fethesigow yn skollyon drehevyans distruys yn Tehran -
Ki ow bugelya deves -
Ki gidya -
Lies ki yw usys rag helghya -
Keun gwitha ynKameroun -
Laika, an ki russek eth dhe'n efanvos
Aghow po 'breeds' a geun
[golegi | pennfenten]
Yma dhe'n lyha 800 agh a geun. Keun dhe gerens a'n keth sort a vydh ynwedh dhe'n keth sort. Gelwys keun yndelna a woos pur po aghskrif. Keun dhe gerens kemysk na wra longya dhe unn sort. Gelwys yns i avel keun krowsmegys po brithgeun. Sortow gerys-da yw keun deves, poodles ha keun dowr. Gerys-da yw lemmyn dhe vaga diw eghen a geun ha gelwel an ki nowydh hanow yw kemyskans a dhiw eghen an kerens. Rag ensampel kolyn dhyworth spayngi cocker ha poodle yw gelwys 'cockerpoo'. An hanow rag aghow yndella yw designer breeds.
.JPG)
.jpg)
