Impala
Impala (Aepyceros melampu) | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
Gorreydh (a-ugh), benenreydh ha leugh (a-is) | |
Klassans bewoniethek | |
Gwlaskor: | |
Fylum: | |
Klass: | |
Urdh: | |
Teylu: | |
Isteylu: | Aepycerotinae
|
Kinda: | Aepyceros Liechtenstein 1812
|
Iseghen | |
| |
![]() | |
Gwandrans an impala (A.m.melampus – glas, A.m.petersi – gwyrdh) |


An impala (Aepyceros melampus) ew gavrewik myns kres a Afrika. An hanow "impala" a dheu dhort an yeth Tswana, ow styrya "gavrewik rudh". Y hanow skiensek Aepyceros a dheu dhort an Hen Greka, αἰπύς (aipus, 'uhel') + κέρας (keras, 'korn'); ha melampus dhort μελάς (melas, 'du') + πούς (pous, 'troos').
Deskrifans
[golegi | pennfenten]Liw an impala ew gellrudh gen blew gwydn e'n skovarnow, a-ugh pub lagas ha war an elgeth, briansen, torr ha diwbedren. Ma linen gul desedhys war gres an keyn dhe'n lost ha linen du plobmwedhek war geyn pub mordhos. Ma toos a vlew du a worheri gwagren sawern a-ugh an seudhel a bub garr keyn.
An impala a ell labma moy ages 10 meter en hes ha 3 meter a uhelder, ha drehedhes tothter a voy ages 80 km/h, ma hallo skeusi rag preydhyoryon..
Nag eus kern dhe'n venynreydh, bes ema dhe'n gorreydh kern krobm gen semlant stubmys. An kern ew du uji ow teva mar bell ages meter en aga hes.
Omdhegyans
[golegi | pennfenten]Gweythresek dres an jydh ew impalas, bes ma anjei ow powesa en tobmder hanterdedh hag e'n nos. Tiredhek ew an gorreydhow gwarthevyek. Ma anjei ow merkya aga thiredhow gen urin ha kawgh ha senji greow benynreydhow po "harem". Gorreydhow yonk a furv greow bachelers. Preydh posek ew an impala rag chitrakys, lewpardes ha lewyon. Teurek a ell bos kebmyn war impalas, hag etho gwel kebmyn ew ydhyn war geyn impala ow tebri an teurek.
Bewva ha boos
[golegi | pennfenten]Impalas ew kevys en gwelstiryow ha emlow gwedhenegi, ogas dhe dhowr. Ma anjei ow tebri gwelsow ha del.
Parya
[golegi | pennfenten]Gorreydhow ew kowldevesik en reydhek woja bledhen, bes skant likli ew aga bos ow parya kens peder bloodh. Benynreydhow a ell degi woja etek mis. Frothus enjei rag dew dhedh pub mis. Hes degyans ew hwegh mis. Dinythyans a hwer ogas dhe hanterdedh, dell ew usys. Brodnys ew an leughi pymp mis.
Status
[golegi | pennfenten]Kebmyn ew an impala, gen moy ages 2 vilvil anodhans a-dreus Afrika soth hag est.
-
Gorreydh ow tiskwedhes an kern stubmys, lost gwydn ha merkyow du
-
Impala ow labma
-
Impala ha pyger teurek pigrudh (Buphagus erythrorhynchus)
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.