Impala

Impala; (Aepyceros melampu)
	Gorreydh (a-ugh), benenreydh ha leugh (a-is)
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:	Animalia
Fylum:	Chordata
Klass:	Mammalia
Urdh:	Artiodactyla
Teylu:	Bovidae
Isteylu:	Aepycerotinae
Kinda:	Aepyceros; Liechtenstein 1812
Iseghen
	A. m. melampus Lichtenstein, 1812; A. m. petersi Bocage, 1879;
	Gwrandrans an impala (A.m.melampus – glas, A.m.petersi – gwyrdh)

Benenreydh orth poll dowr

Gorreydhow owth omladha y'n seson parya

Sonyow gorreydh ow pedhygla

An impala (Aepyceros melampus) yw gavrewik myns kres a Afrika. An hanow "impala" a dheu dhyworth an yeth Tswana, ow styrya "gavrewik rudh". Y hanow godhoniethel Aepyceros a dheu dhyworth an Hen Greka, αἰπύς (aipus, 'ughel') + κέρας (keras, 'korn'); ha melampus dhyworth μελάς (melas, 'du') + πούς (pous, 'troos').

Deskrifans[golegi | pennfenten]

Liw an impala yw gellrudh han blew gwynn y'n skovarnow, a-ugh pub lagas ha war an elgeth, briansen, torr ha diwbedren. Yma linen gul desedhys war gres an keyn dhe'n lost ha linen du plommwedhek war geyn pub mordhos. Yma toos a vlew du a worheri gwagren eth a-ugh an seudhel a bub garr keyn.

An impala a yll lamma moy ages 10 meter yn hys ha 3 meter a ughder, ha drehedhes tooth a voy ages 80 km/h, may hallo skeusi rag preydhyoryon..

Nyns eus kern dhe'n venenreydh, mes yma dhe'n gorreydh kern kromm gans semlant stummys. An kern yw du hag a dyv mar bell ages meter yn aga hys.

Omdhegyans[golegi | pennfenten]

Impalas yw gweythresek y'n jydh, mes i a bowes yn tommder hanterdydh hag y'n nos. Tiredhek yw an gorreydhow gwarthevyek. I a verk aga thiredhow gans urin ha kawgh ha synsi greow benenreydhow po "harem". Gorreydhow yowynk a furv greow bachelers. Preydh posek yw an impala rag chitragys, lewpardes ha lewyon. Teurek a yll bos kemmyn war impalas, hag ytho gwel kemmyn yw ydhyn war geyn impala ow tybri an teurek.

Bewva ha boos[golegi | pennfenten]

Impalas yw kevys yn gwelstiryow ha emlow gwydhegi, ogas dhe dhowr. I a dheber gwelsow ha del.

Parya[golegi | pennfenten]

Gorreydhow yw tevesik yn reydhek wosa bledhen, mes anwirhaval yw i dhe parya kyns peder bloodh. Benenreydhow a yll degi wosa etek mis. Frothus yns i rag dew dhydh pub mis. Hys degyans yw hwegh mis. Dinythyans a hwer ogas dhe hanterdydh, dell yw usys. Bronnys yw an leughi pymp mis.

Status[golegi | pennfenten]

Kemmyn yw an impala, gans moy ages 2 vilvil anedha a-dreus Afrika soth hag est.

Gorreydh ow tiskwedhes an kern stummys, lost gwynn ha merkyow du
Impala ow lamma
Impala ha pyger teurek pigrudh (Buphagus erythrorhynchus)