Bromin

Ensampel a	Elven gymyk
Klass	dialkan diatomek, dialkan, bagas 17, substans gymyk
Dydhyas diskudhans	1825
Niver atomek	35
Elektronegedhegedh	3
Rann a	period 4, bagas 17
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Elven gymyk yw bromin, niver 35 y'n Vosen Beriodek. Y furvell yw Br. An hanow a dheu dhyworth an ger Greka bromos, ow styrya fler.

Peryllus ha dasoberus yw bromin. Pur gesknius yw, hag y ethen owth omsettya war'n lagasow ha war'n skevens. Fest gwenonek yw, le ages 100mg yw dogen merwel. Nyns eus gans bromin rann bewoniethel. Y'n 19ves kansvledhen, medhogyon a worhemynna holanow bromid rag kudynnow nervus (hevelep orth kalmydhyon ens dhe bobel Oos Viktoria). Ny worhemynnys yns lemmyn drefen aga bos nebes gwenonek.

Antoine-Jerôme Balard (1802-1876) a dhiskudhas bromin yn 1826 yn Montpellier, Pow Frynk. Ev a vynnas an hanow muride, mes an Akademi Frynkek a erviras war an hanow bromin.

Tennys yw bromin yn mes a dhowr an mor yn diwysyansek. Y'n termyn eus passyes askorrys o bromin yn Kembra, yn Enys Môn. Ysrael a askorr meur anedha drefen halonekter an Mor Marow. Usys yw dhe wul kesstoffow organobromo, y'n diwysyansow ladher treghviles, yn difudhellow tan ha medhegieth. An devnydh a organobromin rag difudhellow tan ha methyl bromid rag plaladhoryon a leha drefen prederow a-dro dhe'n nivel ozon.

Poos atomek bromin yw 79.90, an poynt teudhi yw -7°C ha'n poynt bryjyon yw 59°C. Y dhosedh yw 3.1kg an liter. Lin rudh fler yw bromin. Yth esa atomow bromin yn rann a'n liw usys dhe wul Tyrian purple. Kevys o an liw purpur dhyworth kregyn Murex, hag usys o gan emperours rag aga thogaow.

Mirva

• 

  Banna bromin yn dowr

• 

  Antoine-Jerome Balard

• 

  Purpur Tyryek

• 

  Gweythva koth bromin ogas dhe Amlwch, Enys Môn, Kembra