Tykki Duw
Tykkiow Duw Efander menhesennow: Paleocen – lemmyn 60–0 Ma | |
---|---|
![]() | |
Loosvelyn gwynnik | |
Klassans bewoniethek | |
Gwlaskor: | |
Fylum: | |
Klass: | |
Urdh: | Lepidoptera (rann)
|
Teyluyow | |
|
Hweskeren gans eskelli liwus ow longya dhe'n urdh Lepidoptera yw tykki Duw (dhyworth tegen Dhuw). Wosa gori a'n oy, tykki Duw yw pryv del a dheber meur a dhel, ha a janj dhe hwiler (chrysalis) kyns dos yn mes a'n hwiler wosa nebes seythennow gans eskelli.

A- Askell a-rag B- Tavell C- lagas komplek D- Sugnor E- Thoraks F- Garr G- Torr H- Askell war dhelergh I- Lost
Yn fenowgh, yma dhedha eskelli liwus, meur. Y'n bagas ma kevys yw tykkiow Duw (ughdeylu an Papilionoidea), an pennogyon (ughdeylu Hesperioidea) ha'n godhanes - tykkiow Duw (ughdeylu Hedyloidea). Skant yw an niver a venhesennow, drefen bos aga eskelli mar danow ha hedor, mes prederys yw an urdh dhe esplegya nans yw 40-50 milvil bledhen.
Nebes tykkiow Duw a dhivro, h.y. ow vyajya milyow a vildiryow dres an hav; rag ensampel, an myghtern (egh. Danaus). Drefen aga gallos dhe janjya dhyworth unn studh dhe studh aral, ha drefen tekter aga liwyow ha'ga neyj, imach gerys da yns i yn lien hag artys erel. Konsidrys yw nebes anedha avel pla drefen i dhe dhybri losow kegin. Tro aral, aga freves del a dheber eghennow erel konsidrys avel pla aga honan.
Hwithrans re dhiskwedhas leheans yn niveryow a 71% a eghennow tykkiow Duw yn Breten Veur a-dhia 1983 dhe 2003.
Eghennow yn Kernow[golegi | pennfenten]
Eghennow a dykkiow Duw a welir yn Kernow a gomprehend an re a sew:
- Argus gell (Aricia agestis: Brown Argus)
- Losek (Hipparchia semele: Grayling)
- Lost an golm (Macroglossum stellatarum: Hummingbird Hawkmoth)
- Porther (Pyronia tithonus: Gatekeeper)
- Brith arghans (Argynnis paphia: Silver-washed Fritillary)
- Brith gell (Argynnis adippe: High brown Fritillary)
- Brith duwer (Argynnis aglaja: Dark Green Fritillary)
- Brith an gors (Euphydryas aurinia: Marsh Fritillary)
- Brith Glanville (Melitaea cinxia: Glanville Fritillary)
- Brith an ros (Melitaea athalia: Heath Fritillary)
- Lostek du (Satyrium pruni: Black Hairstreak)
- Lostekn gell (Thecla betulae: Brown Hairstreak)
- Lostek gwynn (Satyrium w-album White letter Hairstreak)
- Lostek gwer (Callophrys rubi: Green Hairstreak)
- Brith perlek (Boloria euphrosyne: Pearl-bordered Fritillary)
- Brith perlek byghan (Boloria selene: Small Pearl-bordered Fritillary)
- Burnet hwegh namm (Zygaena filipendulae: Six-spot Burnet)
- Kober byghan (Lycaena phlaeas: Small Copper)
- Glesek bras (Phengaris arion: Large Blue)
- Glesek byghan (Cupido minimus: Small Blue)
- Glesek kemmyn (Polyommatus icarus: Common Blue)
- Glesek sterennek (Plebejus argus: Silver-studded Blue)
- Glesek an kelyn (Celastrina argiolus: Holly Blue)
- Glesek an krey (Lysandra coridon: Chalkhill Blue)
- Glesek Adonis (Lysandra bellargus: Adonis Blue)
- Kosek brith (Pararge aegeria: Speckled Wood)
- Gellek an kylgh (Coenonympha tullia: Common Ringlet)
- Gellen an keow (Lasiommata megera: Wall Brown)
- Gellek an pras (Maniola jurtina: Meadow Brown)
- Pennek byghan (Thymelicus sylvestris: Small Skipper)
- Pennek malow (Pyrgus malvae: Grizzled Skipper)
- Pennek loos (Erynnis tages: Dingy Skipper)
- Gwynnek bleyn rudhvelyn (Anthocharis cardamines: Orange Tip)
- Gwynnek an koos (Leptidea sinapis: Wood White)
- Gwynnek byghan (Pieris rapae: Small White)
- Gwynnek bras (Pieris brassicae: Large White)
- Gwynnek gwithi gwyrdh (Pieris napi: Green-veined White)
- Askellek (Vanessa cardui: Painted Lady)
- Komma (Polygonia c-album: Comma)
- Amyral rudh (Vanessa atalanta: Red Admiral)
- Amyral gwynn (Limenitis camilla: White Admiral)
- Lagas payon (Inachis io: Peacock)
- Melyn an ravnen (Gonepteryx rhamni: Common Brimstone)
- Yar vyghan an linas (Aglais urticae: Small Tortoiseshell)
- Halek bras (Coenonympha tullia: Large Heath)
- Halek byghan (Coenonympha pamphilus: Small Heath)
- Emperour purpur (Apatura iris: Purple Emperor)
- Loosvelyn gwynnik (Colias hyale: Pale Clouded Yellow)
Kylghres bewnans[golegi | pennfenten]
Mirva skeusennow[golegi | pennfenten]
-
Brith Spayn
-
Gwennolek tiger
-
Teinopalpus imperialis a Eynda (benow)
-
Teinopalpus imperialis a Eynda (gorow)
-
Atrophaneura rhodifer a Eynda
-
Brith perlow byghan
-
Delias eucharis a Sri Lanka
-
Kobrek byghan
-
Emperour purpur
-
Polygonia interrogationis a Amerika Gledh
-
Mappa
-
Melyn an ravnen
-
Pansi las
-
Glesek masarin
-
Gellek an kylgh
-
Pennek checkerys
-
Gwynnek bras
-
Mappa
-
Lagas payon
-
Myghtern
-
Amyral rudh
-
Komma
-
Askellek
-
Lost an golm