Jump to content

Lytherennek arabek

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Ensampel a lytherennek Semitek, lytherennek heb lytherennow bras Edit this on Wikidata
Yeth Arabek Edit this on Wikidata
Synsys ynno/i ا, ب, ت, ث, ج, ح, خ, د, ذ, ر, ز, س, ش, ص, ض, ط, ظ, ع, غ, ف, ق, ك, ل, م, ن, ه, و, ي Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia
Gwlasow a wra devnydh a'n lytherennek arabek:

██ avel an skrypt sodhogel

██ avel skrypt kessodhogel

An yethow a sew a wra devnydh a'n lytherennek arabek: Arabek, Kashmirek, Kurdek, Persek, Sindhi, Ourdu. Turkek a janjyas dhyworth an lytherennek arabek dhe'n lytherennek Latin yn 1928, ha Hausa re janjyas ynwedh.

Skrifys yw Arabek dhyworth an dhyghow dhe'n gledh. Nyns eus lytherennow bras mes skrifys yw an lytherennow yn fordh dhyffrans yn kres ha war dhiwedh ger may hallons mires yn kempen, r.e. dell yw usys an lytheren dhiwetha a worfen gans lost.

An lytherennow

[golegi | pennfenten]
Lytheren Hanow Leveryans Kernewek Treuskrifans Latin
Sengel Kynsa Kres Diwedh
أ إ ؤ ئ
hamza ' (lett glottek) '
'alif a a / e
ba' b b
ta' t t
tha th th
jim j j / dj / g
ḥa' h (poslevys kepar hag anella war agas dewweder)
kha' gh (poslevys) kh
dal d d
dhal dh dh
ra' r r
zay z z
sin s s
shin sh ch / sh
ṣad s (poslevys)
ﺿ ḍad d (poslevys)
ṭa' t (poslevys)
ẓa' dh (poslevys)
Aayn a ("A" ronk kepar ha diskwedhes agas briansen dhe'n medhek) A
ghayn gh ("R" ronk kepar hag yn Frynkek) gh
fa' f / ph f / ph
qaf g ("g" ronk) q
kaf k k
lam l l
mim m m
nun n n
ha' h h
waw w ou / w
ya' î i / y

Lytherennow erel:

Sengel Kynsa Kres Diwedh Hanow Leveryans Kernewek Treusskrifans Latin
ta' marbuta a / at a / at
'alif maq'ura a a / e
lam 'alif (L+A) la la / le

Nodtennow:

  • Yma 28 lytheren y'n lytherennek. Gwrys yns i a 18 furv. Orth keworra dyjynnow, dew furv yw usys dhe wul 3 lytheren kettep penn, ha hwegh furv yw usys dhe wul diw lytheren kettep penn.
  • Re a lever avel "a" hag erel avel "e".
  • Geryow benow a worfen gans , leveryans "a" (po "at" mar hwrello ger aral sewya)
  • Y hyllir skrifa war dhiwedh ger kepar ha po kepar ha
  • Skrifys yw L + A avel a-der ﺎﻟ , hemm yw; y kwrons i krowsegi an eyl dh'y gila.

Array an lytherennek

[golegi | pennfenten]

Y kwelir an Abjad (lytherennek kessonyow, liesplek; abjadi) y'n array a sew dell yw usys. Perthewgh kov dhe redya a'n dhyghow dhe'n gledh;-

ﻍ ﻅ ﺽ ﺫ ﺥ ﺙ ﺕ ﺵ ﺭ ﻕ ﺹ ﻑ ﻉ ﺱ ﻥ ﻡ ﻝ ﻙ ﻱ ﻁ ﺡ ﺯ ﻭ ﻩ ﺩ ﺝ ﺏ ﺍ
gh ẓ ḍ dh kh th t sh r q ṣ f A s n m l k i ṭ ḥ z w h d j b a

Y hyllir lenna an abjad y'n fordh ma;-

"aabjad haouaz ḥuṭaï kalaman saAfaṣ qarashat thakhadh ḍaẓagh".

Fordh aral a lenna an abjad yw;-

"abujadin hawazin ḥuṭïa kalman saAfaṣ qurishat thakhudh ḍaẓugh".

An array yw nebes dyffrans y'n Maghreb, h.y;-

ﺵ ﻍ ﻅ ﺫ ﺥ ﺙ ﺕ ﺱ ﺭ ﻕ ﺽ ﻑ ﻉ ﺹ ﻥ ﻡ ﻝ ﻙ ﻱ ﻁ ﺡ ﺯ ﻭ ﻩ ﺩ ﺝ ﺏ ﺍ
sh gh ẓ dh kh th t s r q ḍ f A ṣ n m l k i ṭ ḥ z w h d j b a
Alhwedhell rag an lytherennek arabek
Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.