Hwilen
| Hwiles Coleoptera Efander menhesennow: Permek – lemmyn 299-0 Ma | |
|---|---|
| |
| Cetonia aurata, Hwilen ros | |
| Klassans bewoniethek | |
| Gwlaskor: | |
| Fylum: | |
| Klass: | |
| Urdh: | Coleoptera Linnaeus, 1758
|
| Isurdhyow | |
| |
Hwiles, an urdh Coleoptera, yw an bagas moyha a hwesker. Re beu henwys 350,000 eghen dhyffrans a hwilen: 40% a bub hweskeren aswonnys. Prederys yw bos a-dro dhe 800,000 dhe vilvil eghen vyw. Hwiles a vyw yn lies tyller, mes ny wrons triga y'n mor po tylleryow pur yeyn, kepar hag Antarktika. Hwiles a aswiwas yn uskis a-varr yn aga istori esplegya. Esplegyans plansow bleujyowek a weresas diversyans hwiles. Peswar a'n hwegh teylu moyha a dheber plansow bleujyowek.
Korfow hwiles
[golegi | pennfenten]Yn kemmyn dhe hwesker erel, yma teyr chif rann dhe gorf hwilen: an penn, an thoraks ha'n torr. War an penn, hwiles a's teves tavellow, lagasow ha ganow. An garrow ha eskelli yw kelmys dhe'n thoraks. Nyns eus taklow arbennik kelmys dhe dorr hwiles, mes omma yma kolodhyon an hwilen. Kepar ha hwesker erel, nyns eus eskern a-ji dhe hwiles, mes eksokorf kales ha splann gwrys a platyow kales a chitin.
Bewnans
[golegi | pennfenten]Hwiles a dhallathas avel oyow dedhwys gans hwilen venow. Nebes hwiles a yll dedhwi milyow a oyow yn aga bewnans. Pryv (larva) a dheu yn mes pan wrello oy gori. Semlant an pryves dell ys usys yw pur dhyffrans dhe'n tevesigyon. Pryv hwilen a dheber ha tevi moy bys pan dheu ha bos pupa. Pan wrello pupa ygeri, tevesik a dheu yn mes. , argerdh henwys difelebyans kowal.
Boos
[golegi | pennfenten]Hwiles a dheber lies tra, ow komprehendya plansow byw, plansow poder, enevales byw po marow, ha kawgh enevales. Nebes hwiles ayll dybri ha plansow hag enevales, hag erel ow tybri saw unn sort a voos.
Difresyans
[golegi | pennfenten]Enevales kales yns i herwydh aga myns. Aga eksokorf yw kales, ha yma dhedha niver a dowlow rag avoydya bos dybrys gans preydhyoryon po arviles. An re ma a gomprehend kudhliwans, mimya, bos gwenonek ha difreyans gweythresek.
-
Hwiles gwandra, Panderus littoralis -
Hwilen sedha -
Hwilen Kolorado, ball war avalow dor -
Hwilen gornek -
Hwilen deyl -
Hwilen deyl ow rolya kawgh -
Hwilen korn hir ow tiskwedhes kudhliwans -
Hwilen ow mimya liwyow goghien -
Liwyow an hwilen bothel ow tiskwedhes hy bos gwenonek -
Preves an hwilen Kolorado
.jpg)
