Gwilym Roberts

Gwilym Roberts
Genys	12 Hwevrer 1935  Kardydh
Galwesigeth	dyskador
Aswonnys rag	aktivydh gwiryow yeth

Gwilym Roberts yn hav 2022

Dyskador ha skoodhyer an yeth Gembrek yn Kardydh yw Gwilym Roberts. Genys veu 12 Hwevrer 1935 yn Kardydh.

Bewnans

Genys veu Gwilym yn Llanisien mes y vaga yn Rhiwbeina yn mestrevow Kardydh. Yth esa y das a Benrhyndeudraeth, akontdh chartrys hag yskrifenyas an Town Planning and Housing Trust esa owth amri sommennow war gevradhow oker isel dhe gowethasow treven yn Kembra. Yth esa y vamm a Nant Peris kyns remova dhe Vargoed hag ena Kardydh le mayth esa owth oberi avel yskrifenyades. Gwilym a leveris na veu gesys dhodho klappya Sowsnek tre vytholl gans y gerens.

Yth eth Gwilym dhe Skol Gynsa Rhiwbeina ha Skol Ramasek Mebyon Penarth. Y hwrug Servis Kenedhlek diw vledhen le mayth o aswonys avel "Gunner Roberts", hag ena yth eth avel studhyor dhe Golji an Drynysys, Karvyrdhin, sewyes gans bledhen y’n asran adhysk yn Pennskol Aberystwyth.

Resegva

Gwilym Roberts a veu dyskador Kembrek 31 bledhen ow tyski a-dreus Kardydh yn Skol Gynsa Trelái, Skol Gynsa Tredelerch ("Rumney Primary School", Kardydh) ha Skol Gynsa Springwood yn Llanedeyrn.

Y feu dyskador Kembrek y’n Wladfa yn Patagoni teyr bledhen ow talleth yn 1991.

Gweythresa a-barth Kembrek

Resegva ha bewnans Gwilym Roberts re beu onan a dhegow a vledhynnyow a ober hewul a barth yeth ha gonisogeth Kembrek, hag yn moy arbennik, dyski Kemrek avel eyl yeth.

Onan a fondyoryon Mudiad Ysgolion Meithrin Cymru

Ev a veu onan a fondyoryon Mudiad Ysgolion Meithrin (Movans Skolyow Meythrin), ha pur weythresek o y'n movyans na a-dhia henna, ow tos ha bos Kaderyor Kenedhlek an Movyans ynter 1981 – 1985. Kyns dalleth fondya an korf kenedhlek, Gwilym re beu gweythresek y’n keth park a-dhia ban deg bledhen ha moy. Erbynn lemmyn ev yw onan a lewydhyon enorys an Movyans. Wosa dehweles a bennskol, Gwilym a gampollas an edhom a skol veythrin yn Rhiwbeina yn kuntelles an unyans kreft UCAC yn Tŷ'r Cymry (Chi Kembroyon). Ynspyrys veu gans skol veythrin Kembrek synsys yn gwiskti Capel Y Crwys a-dhia mis Gwynngala 1951 wosa ygeri skol gynsa Kembrek yn Heol Ninian (savla rag tro, dell hwer, kyns removans an skol dhe Llandaf yn Gwynngala 1952). Ev a gavas skoodhyans gans Gwyn Daniel, onan a fondyoryon UCAC, o a-dryv fondya skol gynsa Kembrek yn Kardydh. Synsys vu an kuntelles fondya skol veythrin 21 Gwynngala 1959 yn drehevyans gelwys 'Y Tŷ Wendy' (Chi Wendy) war stat Pentre'r Gerddi, Rhiwbeina , hemm yw, an drehevyans le may hwre synsi W.J. Gruffydd ha Dr Iowerth Peate skol Sul y’n 1920ow. Synsys veu an skol y’n Hel Govva yn Rhiwbeina kyns remova dhe wiskti Chapel Bethel. Gwaytys veu neb dhewdhek dhe dhos, mes y trehedhas 21 an myttin kynsa . Bethan Roberts ha Sally Hughes a witha an skol. Gwilym a veu yskrifenyas an skol 31 bledhen kynth eth dhe’n Wladfa yn 1991.

Onan a dhyskadoryon kynsa Wlpan Kembrek

Y kwarias Gwilym Roberts rann fest posek orth aswiwa ha gweythresa furvow dyski glew Wlpan dhe’n Kembrek. Yn 1972, Shoshana Eytan a Asran Adhysk an Fondyans Ebrow Keswlasek a leveris a-dro dh’y frevyans a-dro dhe Ulpamin (liesplek ‘ulpan’) Ebrow. Mres Eytan re waynyas previans meur avel “mora” (dyskadores) kyns hi dhe remova dhe’n Ruvaneth Unys. Ytho Chris Rees ha Gwilym Roberts re alsa dhe Loundres ha gweles Mres Eytan rag dyski moy a-dro dhe furvow dyski y hyllir aga threusworra dhe’n kettesten Gembrek. Byttegyns, an sommen leverys gensi o dell wre dyskadoryon usya krey ha klappya dell yw usys, ha meur a grogsa war dan yn kolon ha personoleth an dhyskadoryon. Yn 1973 y tallathas an korsow WLPAN rag an poblek gans Gwilym Roberts ha Chris Rees ow resek an kors Wlpan kynsa yn Kresen goth an Urdh war Heol Conwy, Pontcanna, Kardydh yth yw erbynn lemmyn, stock rannjiow. Herwydh erthygel diwyethek a-dro dhe’n desten war wiasva Parallel Cymru, an dhew anedha yw “kemeryansow ikonik a rann skoodhya Kembrek, ha ragresoryon yn dyski an yeth Kembrek”. Gelwys veu Gwilym avel "the irrepressible Gwilym Roberts."

Kembrekter Kardydh

Yn tipek, avel Kembro hardh a Gardydh hag aktivydh yeth, Gwilym a veu pur weythresek gans an ‘Dinesydd’, paper bro Kardydh ha papr bro kynsa Kembra, hag ev o kaderydh warnodho rag termyn.

Gwilym Roberts o onan a dhevnydhyoryon ha skoodhyoryon meur Tŷ'r Cymry war Fordh Gordon yn Rhath yn Kardydh. Ev a wre mos ena a-dhia ban ev o esel a’n 6ves klass an skol ramasek. An tyller na o an unnik tyller leg yn Kardydh rag Kembroyon Kembrek aga yeth, hag y hwre yonkers dos ena dhyworth pub rann a Gembra. "

Dyllo lyver

Yn 2007 Gwilym Roberts a dhyllas lyver a-dro dh’y vegyans yn Kardydh yn-dann an hanow Atgofion Plentyndod am Riwbeina (Kovyow yowynkneth a-dro dhe Rhiwbeina). Kost an lyver o £5 gans an budhow ow mos tro’ha Esedhvos Kenedhlek Kembra Kardydh 2008. Awos gwerthyans an lyver, drehevys veu dres £2,000 a vudh dhe’n arghas.

Onours

• 1980 – Gradh Enorys y’n Bennskol Ygor
• 1987 - Pewas Syr T.H. Parry-Williams yn Esedhvos Kenedhlek Kembra Bro Madog yn 1987
• 2011 – Pewas Kov Elvet ha Mair Elvet Thomas yn Esedhvos Kenedhlek Kembra Wrecsam ha’n Vro 2011
• 2015 – Pewas Kov Eirug Wyn yn Y Faner Newydd
• Lewydh Enorys Mudiad Ysgolion Meithrin

Divers

Gelwys veu snod gans an bagas rokk a Gardydh, Edrych am Jiwlia a 1987 "Gwilym Roberts" drefen y vos arwodh a Gembrekter cita Kardydh ha gwresek a-barth an yeth ha’y gonisogeth y’n penncita.

Kevrennow dhe-ves

• Portraits of Rhiwbina gan Sarah Barnes
• WLPAN: O Israel i Gymru: Hanes cyrsiau Cymraeg i Oedolion erthygl ddwyieithog yn Parallel.Cymru sy'n sôn am Gwilym a sefydlu'r Wlpan