Gossypium
| Gossypium (br /> PLans koton | |
|---|---|
| |
| Gossypium | |
| |
| Klassans bewoniethek | |
| Gwlaskor: | |
| (anrenkys): | |
| (anrenkys): | Eudicots
|
| (anrenkys): | Rosids
|
| Urdh: | Malvales
|
| Teylu: | |
| Kinda: | Gossypium Linneaus
|
| Eghennow | |
|
a-dro dhe 50 eghen
| |
Plans usys rag gul devnydh a'n stoff a dyv a-derdro y hasennow dhe gavos koton yw Gossypium po'n plans koton. Awos hemma, yth yw unn a'n plansow amethel moyha kemmyn tevys y'n bys. Dell yw usys tevir yw Gossypium yn boslannow. Prysk gans ughelder a 1-2 meter yw eghennow Gossypium dell yw usys, mes yma lies varyans a-dreus an bys. Ledan yw an del, gans lappys (tri, pymp po seyth anedha). An has yw komprehendys yn kodh gelwys bomba, pub hasen kerghynnys gans fibrow a dhew sort. Digelmys yw an fibrow dhyworth an has dre argerdh henwys jynnya. Hemma a hwer yn dew gamm. Y'n kynsa kamm, digelmys yw an fibrow hirra, usys dhe wul pannweyth kwalita ughel. An eyl jynnya a dhigelm fibrow berra, usys dhe wul pannweyth a gwalita isel po lynt.
Disesys ha ballow[golegi | pennfenten]
Effeythys yw Gossypium gans lies ball ha dises.
Ballow[golegi | pennfenten]
- Gwedhan bombas Anthonomus grandis
- Lewen losow koton, Aphis gossypii
- Nammer koton, Dysdercus koenigii
- Pryv bomba koton, Helicoverpa zea, ha pryv egin teythyek Helicoverpa punctigera, yw preves del a wra kisya trevasow koton.
- Mirid gwyrdh (Creontiades dilutus), hweskeren sugna
- Mitys kevnis, Tetranychus urticae, T. ludeni ha T. lambi
- Thripys, Thrips tabaci ha Frankliniella schultzei
Disesys[golegi | pennfenten]
- Namm del Alternaria, kawsys gans Alternaria macrospora ha Alternaria alternata
- Breynder bomba, kawsys gans Colletotrichum gossypii
- Breynder gwreydh du, kawsys gans an fong Thielaviopsis basicola
- Losk kawsys gans Xanthomonas campestris
- Breynder bomba Fusariumkawsys gans eghennow Fusarium
- Breynder bomba Phytophthora, kawsys gans Phytophthora nicotianae var. parasitica
- Breynder bomba Sclerotinia, kawsys gans an fong Sclerotinia sclerotiorum
- Stigmatomycosis, kawsys gans an fongow Ashbya gossypii, Eremothecium coryli, Nematospora coryli hag Aureobasidium pullulans]
