Jump to content

Entognatha

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Entognatha
Onychiurus, eghen a lost spryng
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:
Fylum:
Isfylum:
Klass:
Entognatha
Urdhyow
  • Diplura
  • Collembola
  • Protura

Klass a enevales y'n isfylum Hexapoda (hweghgarrogyon) yw an Entognatha. I a gomprehend teyr urdh:

  • Diplura (Lostow reun) - 1,000 eghen
  • Collembola (Lostow spryng) - 9,000 eghen
  • Protura (Pennow pigorn) - 800 eghen

Nyns eus eskelli dhe'n Entognatha. Aga ganowow yw entognathous, hemm yw omdennys a-ji dhe'n penn, dyffrans dhe hwesker, an eseli erel y'n Hexapoda.

Collembola - Lostow spryng

[golegi | pennfenten]

Lostow spryng yw olldhebroryon dell yw gwell gansa studhyow leyth. Ny wrons pedri mater organek aga honan, mes keworra dhe'n pedrans yn andhidro der omvrewi temigow a dhel hag erel, ha rewlya kemenethow bakteria gweres. Dell yw usys, aga hys yw le ages 6mm, i a's teves hwegh po le tregh y'n torr, gans piben gelwys collophore, kelmys dhe gemeres linyow, kespos, kawghya ha keveryans. Ynwedh i a's teves lost gelwys furcula. An furcula a ober kepar ha spryng rag diank dhyworth preydhoryon. Niveryow lostow spryng yw meur dres eghen. Estemys yw bos 100,000 anedha yn pub meter pedrek a dir, pylepynak war an nor, niveryow eyl saw dhe nemotodow, mitys ha krestenogyon. I a esplegyas y'n Amser Silurek Diwedhes nans yw 428 milvil bledhen.

Diplura - Lostow reun

[golegi | pennfenten]

An hanow Diplura a dheu dhyworth an geryow Grek rag dew lost. Yma a-dro dhe 1,000 eghen anedha yn ollvysel, gans 12 yn Breten Veur. Aga hys yw yntra 2-50mm (7-10mm dell yw usys). Nyns eus lagasow dhedha. Diliw yns i. I a's teves tavellow hir war aga fennow. Kemmyn yns i yn del pedrys ha gweres. I a esplegyas y'n Amser Kalghek Diwedhes, nans yw 300 milvil bledhen.

Protura - pennow pigorn

[golegi | pennfenten]

Enevales byghan yw pennow pigorn (hys a 0.6-1.5mm), kevys yn gweres. Mar dhistyr yns i na vons diskudhys bys dhe'n 20ves kansvledhen. Nyns eus dhedha lagasow, eskelli po tavellow. Dell yw usys diliw yns i. Yma dhedha tri hopel a arrow, ha'n sett kynsa a ober kepar ha tavellow. I a gerdh war an dhew sett aral. Pigornek yw an penn. Kevys yns i yn gweres, kewni ha del pedrys yn koswigow temprek nag yw re drenk.