Devnydhyer:Gwikor Frank/Keus

Keus yw leth yn furv solys ha dybradow. Eus lies rywyow keus, rag ensampel cheddar, swiss, ha provolone. Lies tra a janj an furv, gwiasedh ha sawor keus. Hemm a gomprehend: an leth (bugh po gaver); mar fos an leth yw pasteurys; an myns a vlonek, bakteria ha kosk y'n keus; fatel wrug gul an keus, pygemmys blonek yw y'n keus; ha oos an keus.

Rag nebes keusyow, an leth yw kowlys gans keworra trenkennow avel aysel po sugen lymmaval. Meur a geusyow yw trenkhes gans bakteria. An bakteria ma a dreyl sugraow leth dhe trenken laktik. Godroth yw usys rag gorfenna an kowlyans. Dewisyow losowek rag godroth a yll bos usys ynwedh. Meur a hemma yw gwrys rag adhvesi fong henwys Mucor miehei. Dewisyow aral a dhevnydh eghen an teylu askall Cynara.

An dalleth keus

Pobel a veu gul keus ers kyns skrifans. Ny wodhon pan o an kynsa keus. Keus a veu dybrys gans an pobel Sumerian yn 4000 KOK a-dhedro.

Fatel wra gul keus

Keus yw gwrys gans leth. An moyha meurgerys leth yw leth bugh, gaver po davas. Leth bual, kowrvargh, asen ha dowrvargh a yll bos usys ynwedh.

Klassans keus

Eus nebes methodys dyffrans rag klassa keusyow:

Oos an keus
Gwiasedh an keus: kales po medhel
Fatel wra gwrys an keus
An leth
Pygemmys blonek yw y'n keus
Liw an keus (liwyow kemmyn yw melyn ha gwynn)

Rywyow dyffrans a geus a gomprehend:

Keus dehen
Keus argerdhys
Keus glas
Keus swiss
Mozzarella

Keus Parmesan
Keus Limburger
Brie
Gouda
Cheddar

Edam
Wensleydale
Keus leth gaver
Keus emmental

[[Klass:Keus]]