Jump to content

Bre'n Krowsow

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Bre'n Krowsow
Sort ker Edit this on Wikidata
Doronieth
Konteth Šiauliai Edit this on Wikidata
Gwlas Lithouani Edit this on Wikidata
A-ugh an mor 105 Meter Edit this on Wikidata
Kesordnogyon 56.01528°N 23.41667°E Edit this on Wikidata
Map
Gwel a-bell a Vre'n Krowsow
Gwel agos a Vre'n Krowsow

Bre'n Krowsow (Lithuaniek: Kryžių kalnas About this soundLeveryans) yw tyller pergherynses a-dro dhe 12 km dhe'n gledh a cita Šiauliai, yn Gogledh Lithuani. Y krysir tus dhe settya an krowsow kynsa war an vre (ker Jurgaičiai po Domantai kyns) wosa omsav 1831. Dres an bledhynnyow settyes veu krowsow, krowsbrennow, delow Gwerhes Ker Marya, kervyadow gwlaskaroryon, ha milyow a dhelow byghan ha pederow y'n tyller ma gans pergherinyow Katholik. Anwodhvedhys yw an niver kywar a growsow, mes yma dismygrivow o 55,000 yn 1990 ha 100,000 yn 2006. Tyller posek rag pergherynses yw hwath.

Istori

[golegi | pennfenten]

Arwodh yw an tyller ma a berthyans hebask pobel Lithuani yn spyt godrosow er aga fynn dres an kansvledhynnyow. Yn 1795 y teuth Lithuani dhe vos rann an Emperoureth Russek. Polakyon a Lithuanians a rebellyas erbyn awtorita Russi yn 1831 ha 1863. Ny wodhva teyluow y'n le may hworwedha korfow an rebels. I a dhallathas drehevel krowsow war an ker kyns.

Niver a growsow
1800s a-ugh 9,000
1900 130
1902 155
1922 50
1938 a-ugh 400
1961 distruys 5,000
1975 distruys 1,200
1990 adro dhe 55,000
2006 a-ugh 100,000
Men a skrifys gans geryow Pab John Paul II: Meur ras, Lithuanians, rag an vre krowsow ma may tustuni dhe genedhlow Europa a'n Norvys fydh a bobel an vro ma.

Wosa anserghogeth yn 1918, usys o Bre an Krowsow avel tyller may hylli Lithuanians pysi gans kres, gans aga gwlas ha'ga neskerens a ledhys dres an Breselyow Anserghogeth.

Dres an bledhennyow 1944–1990, pan sesyes veu Lithuani gans an Unyans Sovyetek usys o an vre gan Lithuanians dhe dhiskwedhes aga honanieth, ertach ha kryjyans gwir. Yth oberi an awtoritas Sovyetek dhe herdhya an krowsow a-ves (kepar hag assays yn 1963 ha 1973).

War an 7ves Mis Gwynngala, 1993, y teuth Pab John Paul II dhe weles Bre an Krowsow, yn unn leverel hy bos tyller rag govenek, kres, kerensa ha sakrifis. Yn 2000 ygerys o ankarji Franciscan war an savla. Yn Mis Me 2013, Burjestra Ranndir Šiauliai a dhegemeras rewlys nowydh rag settya krowsow. Pobel a yll settya krows le na 3m a ughelder heb kummyas.

Yn Mis Kevardhu 2019, tournyas benow a China a worras a-ves krows settyes gans bagas pro-demokratieth Hong Kong. War Twitter hag Instagram yn medh, "Ni re wrug pyth da hedhyw. Meur yw agan mammvro." Menyster Tramor Lithuania Linas Linkevičius a dhampnyas gwrians an venen war Twitter. Ev a leveris y vos "ober vandalieth methus ha vil na yllir y wodhaf."


Kevrennow

[golegi | pennfenten]

Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.