Lytherennek
Lytherennek yw bagas rewlys a lytherennow – arwoedhyow skrifys selvenek – ow styrya sonennow unn taves kewsys, dell yw lemmyn po dell o martesen yn termyn eus passys. Yma ken vanerow skrifa may styry arwoedhyow geryow leun (r.e. Chinek) po syllabennow (r.e. y'n yeth Cree).
Lytherennek Romanek
[golegi | pennfenten]
| ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
An lytherennek moyha devnydhys y'n bys ma yw huni romanek, displegys rag skrifa Latin mes usys y'n dydhyow ma rag skrifa moyha yethow Europa (saw yethow Howldrevel Europa, y'ga mysk Russek ha Greka), Turkek, Vietnamek, ha'n vrassa niver a yethow kewsys yn Amerika hag Afrika a-is an Sahara. Y'n lytherennek ma y skrifir Kernewek sertan.
Drefenn an dihevelepterow yethoniethek yn-mysk oll an tavosow ma, y chanjir tamm an lytherennek Romanek war-lergh maner pub yeth. Yma dhe nebes tavosow lytherennow keworrys: rag ensampel Æ, Ø hag Å yn Danek ha Norgaghek; Þ hag Ð yn Islensek; Ŋ yn Inuktitut; Ą, Ć, Ę, Ł, Ń, Ś, Ź, Ż yn Polonek; ha lies chanj arall a'n par ma.
Lytherennegi erell
[golegi | pennfenten]Byttegyns, yma lytherennegi pals usys y'n norvys. Yn mysk an re moyha notadow yma lytherennegi Arabek (usys rag skrifa Persek, Ourdou, ha lies yeth arall ynwedh), Ebrow, Amharek, Kyrrilek (hag usir yn Russek, Bulgarek, Serbek, Ukraynek h.e.), Grew, ha'n teylu kowal a lytherennegi Brahmek a Eynda hag Asi Soth-Est – lytherennegi Devanagari, Thai, Tamil, Bengali, Burmek, hag erell.
An Geltyon goth a skrifa yn lytherennek arbennik gelwys Ogam. Y kavsons i an tybyans dhe skrifa yndellma, dell grys skoloryon, a-dhia niverennow Romanek; mes nebes unnik yw an furv ha patron a Ogam.
An erthygel ma yw skrifys yn Kernewek Kemmyn.