Kowethas Kenedhlow Asi Soth-Est

Kowethas Kenedhlow Asi Soth-Est yn towlyans

An Kowethas Kenedhlow Asi Soth-Est (KoKASE po ASEAN) yw kowethas keswlasek. An 8ves mis Est 1967, furvys veu an KoKASE gans Malaysi, Pow Tay, Indonesi, Singapour ha'n Filipinys. Y'n oos na, yth esa kemynegoreth ow tevi yn Vietnam, hag yth esa'n pymp kenedhel ma ow tierbynna kudynnow a-berth ynna ynwedh. Awos an gilva ma, an pymp kenedhel ma a wrug KoKASE avel diskwedhyans a gesoberyans kevrennek. Yn kott, amkan an kowethas yw kesoberyans politek hag erbysek. Yma pennplas an kowethas yn Jakarta, Indonesi.

Y feu kowethas yn termyn kyns henwys Kowethas Asi Soth-Est (KASE). Kowethas keswlasek a veu ev a'n Filipinys, Malaysi ha Pow Tay. An teyr henedhel ma a furvyas KASE yn 1961. Henwys yndella a veu awos bos pubonan a'y genedhlow oll rann a Asi Soth-Est.

Yn 1976, an kenedhlow KoKASE a synsas keskusulyans yn Bali. Wosa hemma, y tallathas an kenedhlow kesoberyans erbysek strottha. Byttegyns, erbynn kres an 1980ow, gwriansow an KoKASE a lenthas. Erbynn 1991, Pow Tay a brofyas kenwerthva frank. An kenedhlow ASEAN a omvet pub bledhen oll dhe geskewsel war lies mater.

Dhe dhalleth nyns esa saw pymp esel an KoKASE. Brunei Darussalam a omjunyas gans an ASEAN an 7ves mis Genver 1984. Vietnam a'n junyas an 28ves mis Gortheren 1995. Pow Lao ha Myanmar a junyas avel esel an 30ves mis Ebrel 1999. Timor Est yw an pow unsel yn Asi Soth-Est nag yw esel KoKASE. Byttegyns, Timor Est keffrys ha Papoua Gyni Nowydh (nag yw gwelys avel parth a Asi Soth-Est herwydh doronieth) yw avisyoryon an KoKASE, ha hwans a's teves a vos eseli dien an KoKASE.

Nebes kedhlow a bowyow KoKASE a sew:

• Yma a-dro dhe 8% a boblans an bys ow pewa yn kenedhlow KoKASE. A-dro dhe 240 milyon Muslym yw trigys y'n kenedhlow ma, dre vras yn Indonesi, Malaysi, ha Bruney.
• A-dro dhe 170 milyon Kristyon yw trigys y'n kenedhlow ma, dre vras y'n Filipinys.
• A-dro dhe 170 milyon Bouddydh yw tirgys y'n kenedhlow ma, dre vras yn Pow Tay, Myanmar, Pow Lao, Kamboji, Vietnam, ha Singapour.
• Posekka gwara an kenedhlow KoKASE yw daffar elektronek, menoyl, ha prenn. Kowlaskorras pervedh an kenedhlow ma yw $1,073.9 bilyas USD.
• Pub kenedhel an KoKAS a's teves hen wonisogeth, ha governans a eghen dhyffrans.

Kenedhlow an KoKASE a wrug Dalva Diredhek KoKASE (ARF yn Sowsnek, ASEAN Regional Forum). 27 pow yw esel an Dalva Diredhek KoKASE. Ledyoryon an kenedhlow ma a omvet ha kewsel a lies mater, yn arbennek diogeledh ha kesoberyans erbysek. Eseli a-lemmyn an DDK yw: Malaysi, Pow Tay, Indonesi, Singapour, Filipinys, Vietnam, Bruney, Pow Lao, Myanmar, Kamboji, Ostrali, Kanada, China Poblegeth an Werin, an Unyans Europek, Eynda, Nihon, Korea North, Korea Soth, Mongoli, Mordir Nowydh, Pakistan, Papoua Gyni Nowydh, Russi, Timor Est, an Statys Unys, ha Sri Lanka.

An KoKASE a syns kuntelles pub bledhen. An guntelles a dhur 3 dydh, hag an eseli a geskews war lies mater.