Jump to content

Tirfurv rewlivek

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Klass tirfurv Edit this on Wikidata
Acheson Argerdh rewlivel edit this on wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Tirfurvow rewlivek ew an tirfurvow a sew gwrians gen rewlivow.


Gwrians rewlivow

[golegi | pennfenten]

Moy a ergh a godh e'n menydhyow ha tevi a wra an rewliv. Gwaskys ew ergh dhe vos firn po ergh kesstrothys kens furvya rew. An rew a dhalleth slynkya tro'ha'n iseltiryow. Drefen bos kebmys a rew, an rewliv a ell treusvewa a woles dhe'n erghlinen. Maa diw barth dhe rewliv, an barth kreuni lebma hwra an rewliv tevi, ha'n barth ablasya, lebma hwra teudha.

An parthow kreuni hag ablasya
Processys usyans rewlivek
Sewyans skravinas, karrek weli skravinasys gen an rewliv
Tirfurvow rewlivek

Processys ha tirfurvow usyans

[golegi | pennfenten]

Komm ew nans rewlivek shap bolla gen kilfos serth ha tenwednow serth. Tredh dew gomm ema keyn kul henwys krib. Ma an rewliv ow rewi ort kilfos an komm, ha tedna karrek en mes ort movya. Destryppya ew hanow an process ma. War woles an komm, an rewliv a ell usya an karrygi ha'y boos rag ruttya po skravinas an garrek weli. Awos hebma, an garrek weli en-dadn an rewliv ew leven po kravasys. Hwei a ell gweles skravinsansow en venowgh war an garrek weli. Ma an rewliv owth usya y boos rag herdhya stoff en rag. Herdhyans rewliv a ell terri karrygi ewedh.

Mar kwra dew rewliv komm omjunya, ma dhe'n rewliv moy a boos, etho emava owth usya moy. E'n vor' ma, furvyes ew nans U po nans furv U. An kommow ew gerys uhel a ugh leur an nans U, etho gelwys enjei krognansow. Woja an rewliv dhe deudha, lenwys ew leur an komm gen lydn komm, ha lydn hirgul war leur an nans U. Terweythyow ma kevres a gommow ow furvya, an eyl a ugh y gila, pubonan lenwys gen lydn, tirfurv henwys lydnow paderow.

Mar teffo an rewliv mos dres darn a garrek weli, ev a wra skravinas an tu emann an liv, ha destryppa an tu war nans an liv. Etho gwres ew karrek vols.


Processys ha tirfurvow godhasans

[golegi | pennfenten]

Ma an rewliv ow teudha pan vo tempredhow uhella. Drefen nerth an rewliv, ev a ell karya stoff a bub myns, dhort tewes ha pri dhe vili meur. Hanow an godhas ma ew rewtinyow. An brassa radn a'n godhasa a hwer war bedn isella an rewliv, en tobmen meur henwys pednmarian. Ewedh, ma godhasans en-dadn an rewliv plastrys a-dreus an tir avel (selvarian). Movyans an rewliv a ell shapya an selmarian dhe furvow breow krobm gelwys brodnow. Brodnek ew hanow an tirwedh pan vo niver anodhans. Mars eus ryver en-dadn an rewliv godhasys ew tomben hir gwius henwys esker pan wrello kildedna an rewliv. Ma pansow war enep an rewliv ow lenwel gen godhas, ha pan deffo an rewliv dhe deudha, enjei a furv bre bian gelwys knegh growan. An telleryow lebma tho rew kens a furv pollow bian woja an rew dhe deudha henwys pollow kalter.

Tirfurvow godhasans rewlivek
Frosrewlivans

Ryvers ha frosow ow resek dhort an rewliv a wra digemyska an rewtinyow, etho godhasys ew gweliow a dewes, pri ha grow, ow kregi war nerth an fros. Hebm ew an leskargva. Mar leun a wodhas ew an ryvers dell wra anjei omradna a-dro dhe enesow a dewes ha grow, furv henwys ryver plethys.

Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.