Menkov Donyerth Ruw
Men Donyerth Ruw (Sowsnek: King Doniert's Stone) ew dew ddarn a grows afinys a'n 9ves kansvledhen, desedhys ogas dhe Ryskarasek, Goon Brenn, Kernow . Krejys ew bos an skrif owth enora Donyerth, Metern Kernow a verwis a-dro dhe 875OK.
Istori
[golegi | pennfenten]E'n 5ves kansvledhen, Kristonedh a veu komendys dhe Gernow en kensa gen menegh dhort Kembra hag Wordhen. Krejys ew dell wressa an gannasow eglos a-varr derevel krowsow predn rag diskwedhes lebma feu movys tus a dreylya dhe Grist. Woja termyn derevys veu krowsow karrek rag enora an teller.
An teller
[golegi | pennfenten]An teller a gomprehend remenat dew ddarn a goloven krows men growan a'n 9ves-11ves kansvledhen, tremen en-dadn dor ha stevel shap krows en-dadn an krowsow. Krejys ew bos an stevel ha tremen remenat a val sten po oratry. Uhelder an grows dhe'n north, henwys "Men Donyerth" ew 1.37m (4 tr. 6 m.) gen panellow a afinans plethys war dri thu hag arskrif doniert rogavit pro anima kervys en dornskrif uncyal po enesek. Treylyans an arskrif ew "Doniert re bysis [dhe hemma vos gwrys] abarth y enev". Krejys ew bos an arskrif ow henwel metern leel "Dumgarth" (po "Dwingarth"), Donyerth en Kernewek hedhyw, kampollys e'n kronikyl a-varr a Gembra henwys Annales Cambriae, a veudhis a-dro dhe 875 OK.
Uhelder an grows dhyhow, henwys "Hanter Men Aral", ew 2.1 m (6 tr. 11 m.) gen panel a afinans plethys war an enep est, toll tenon terrys war an topp ha plinth war woles.
Kowansow
[golegi | pennfenten]En 1849 Kowethas Pennsernethel Epskobethek Karesk a wrug kowansow a-dro dhe'n meyn, ow tiskudha dorgell en-dadn anjei. Mr Charles Spence a dhellos derivas henwys 'Iter Cornubiense' en lyver termyn an Kowethas. Ma an manylyon ma etto: 'Woja derevel men Donyerth, darn a wrowan dew dunnas ha hanter po moy, an oberoryon a veu gorhebmydnys dhe balas war-woles ryb an men aral. Woja drehedhes downder a eth po naw tros-hes, diskudhys veu toll. Obma anjei a gawas dorgell furv krows gen hirder a etek tros-hes dhort an est dhe'n west ha hwetek dhort an north dhe'n soth. Les an dorgell o a-dro dhe bajar tros-hes. An tewednow o serth ha'n to rond, pubonan levenys gen toul mar gwastas avel gerys gen gnas an garrek.' An oberoryon arvethys a dheuth dhort Bal Kober Karadon Soth (South Caradon Mine) . Derivys veu an dus bal dhe leverel y vos 'nampyth marnas hwelyow koth', en geryow erel bal koth.
An stevel en-dadn dor a dhalleth avel tremena 8m dhe'n est a'n krowsow, ow tos kowfordh ha gorfedna avel stevel furv krows en-dadn an krowsow.
Dyghtys ew an teller gen Trest Ertach Kernow a-barth English Heritage. Kerri-tan a ell parkya en powesva ogas dhe'n teller. Hedhas ew heb kost dres ourys golow dydh.
Ma an erthygel ma usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek diwedhes.