Kanker margh-horn
Kanker margh-horn | |
---|---|
Klassans bewoniethek | |
Gwlaskor: | |
Isgwlaskor: | |
(anrenkys): | |
Ughfylum: | |
Fylum: | Arthropoda
|
Isfylum: | |
Klass: | Merostomata
|
Urdh: | Xiphosura
|
Teylu: | Limulidae
|
Kinda: | Limulus Leach, 1819
|
An kanker margh-horn [po kanker myghtern yn eneval a vyw war woles an keynvor. Nyns yw kanker vytholl, mes kelmys yw dhe'n ethgarrogyon. Chif bewvaow an kanker margh-horn yw ranndiryow arvorel ha heylynnow avonow.
Limulus polyphemus yw an eghen moyha aswonys a'n peder eghen.
Deskrifans[golegi | pennfenten]
War y grogen, an kanker margh-horn a'n jeves peswar lagas byghan. Yma dew lagas gomplek war duyow an grogen ha dew lagas sempel a-rag. Yma dewdhek garr dhe'n kanker margh-horn: pymp kopel a arrow kerdhes ha sett a evellyow. Nyns yw an lost hir kentrek usys avel arv po rag defens. Yn le henna usys yw rag lewya po treylya an korf mars yw treylyes a-wartha dhe woles.
Gwandrans[golegi | pennfenten]
Keynvor Iwerydh[golegi | pennfenten]
Kankres margh-horn an Iwerydh, Limulus polyphemus, yw kevys a-hys arvor est Amerika north ha Meksiko. Enkleudhys yn-dann leys po tewes, i a dheber kregyn bolgh, krestenogyon ha preves. Diskudhys yw aga kregyn golghys war an treth. Nebes anedha yw pur veur, drefen an kanker margh-horn dhe allos tevi bys dhe hirder a 0.7m ha les a 0.3m. Kankres margh-horn a dhur mutyans rag drehedhes an myns na.
Kyn hwrello aga gwandrans ystynna yntra gorenys Yucatán dhe ogledh Mayn, mes i yw moyha kemmyn yntra Virjynni ha Jersi Nowydh. Yma poblans dhe bub heyl a-hys an arvor, pubonan nebes dyffrans herwydh myns, liw ha liw lagas. An re benow a dhedhow a-dro dhe 100,000 oy.
Eghennow erel[golegi | pennfenten]
Gelwys yw an teyr eghen aral kankres margh-horn ynwedh. Peryllys yw kanker margh-horn Nihon (Tachypleus tridentatus) drefen bos y vewva kellys. Diw eghen aral a drig war arvor est Eynda, Tachypleus gigas (kanker margh-horn Eynda) ha Carcinoscorpius rotundicauda (kanker margh-horn an mangrov). Pub eghen yw haval yn aga furv ha semlant.
Dybrys avel boos[golegi | pennfenten]
Peryllys yw kankres margh-horn gans gorkonsumyans yn Asi.
Kevreyth immun[golegi | pennfenten]
Kevreyth immun an kanker margjh-horn yw pur effeythus. Tre vorek an kanker yw kerghynnedh pur dha rag bakteria. Goos an kankres a gomprehend ensaym a wra kawsya mola uskis pan vo bakteria klevesys ena. Usys yw an gorthyp ma gans kowethyansow medhegel ha ferylel rag diskudha bakteria yn askorasow, kyns gwertha an askorasow.
Devedhyans[golegi | pennfenten]
Kelmys yw an kankres margh-horn dhe Eurypterida (skorpyones an mor). Menhesennow an dhew a omdhiskwedhas kettermyn y'n Amser Ordowek A-varr, nans yw 450 milvil bledhen. Ny wrug shap aga horfow chanjya meur a-dhia henna, kyn fo menhesennow pur skant.
Esplegyans[golegi | pennfenten]
Drefen bos kankres margh-horn a-vri avel "menhesennow byw", re beu meur a hwithrans yn esplegyans ha genynnek an kinda.
- Apert yw bos esplegyans hag aswiwans a-ji dhe' furv an korf.
- A-dhia nans yw 200 milvil bledhen, skant o chanj gwelys vytholl. Limulus yw pur hevelep dhe furvow a vewa nans yw 200 milvil bledhen.
- Dielvennans genynnek ha molekulek a Limulus a brev bos kemmys ha varyans genynnek ha eghennow normal erel.
-
Goles kanker margh-horn ow tiskwedhes an garrow
-
Kankres margh-horn war dreth
-
Oyow kanker margh-horn