Dowrgleudh

Dowrhyns gwrys gans tus yw dowrgleudhyow. Dell yw usys dowrgleudhyow yw byldyes rag karya gwara gans skathow po kreftow-dowr erel.

Y hyllir devnydhya dowrgleudhyow rag junya korfow a dhowr kepar ha loghow, moryow po avonyow. Unn ensampel a hemma yw an Dowrgleudh Panama a jun an Keynvor Hebask ha'n Keynvor Atlantek.

Dowrgleudhyow a yll bos junyes avel rosweyth-sita, avel an gracht yn Amsterdam.

Nasyow

Dowrgleudh sempel a gonsyst a gleudh yw leunhes a dhowr. Treweythyow res yw dhe dhowrgleudhyow bos gwiskys gans pri po kestevyn. An argerdh a dhevnydh pri yw aswonys avel pollenna.

Res yw dhe dhowrgleudhyow bos leven, kowlwrys yw hemma dre wul troghvaow ha tomennow. Dhe yskynna po diyskynna breow, meur a dhowrgleudhyow a dhevnydh yetys dowr a janj leven an dowr rag lyftya po iselhe an skathow. Treweythyow yskynellow po plenow-goleder yw devnydhyes awos aga bos a bris isella hag y tevnydhons le po na dowr.

Dowrgleudhyow a dreus avonyow, fordhow po nansow dre dhowrbonsow. Ensampel a dhowrbons yw an Dowrbons Pontcysyllte yn Kembra a dreus an Avon Dowrdiw.

Dowrgleudhyow an Ruvaneth Unys

Yma dew eghen gemmyn a dhowrgleudh y'n Ruvaneth Unys: dowrgleudhyow gorholyon, rag skathow brassa ages lestri po gorholyon-kruws; ha dowrgleudhyow ynn, rag skathow ynn ha skathow hir. Y hyllir ranna dowrgleudhyow ynn yn lies eghen aral, ow komprehendya: dowrgleudhyow efan ha dowrgleudhyow skath geryn.

Meur a dhowrgleudhyow an Ruvaneth Unys yw dowrgleudhyow ynn a dreus an tir yntra citys bras kepar ha Loundres, Birmingham ha Lyverpoul. Ensampel a dhowrgleudh ynn yw an Dowrgleudh Konteth Vonnow hag Aberhondhu. Dowrgleudhyow gorholyon a jun citys avel Mankeynyon dhe'n mor po avonyow meur.

Yma 2,200 mildir a dhowrgleudhyow y'n Ruvaneth Unys a ober hwath hedhyw. An hirra dowrgleudh yn Breten Veur yw Dowrgleudh Leeds ha Lyverpoul, py yw 127 mildir y hys.

Berra dowrgleudh Breten Veur yw Dowrgleudh Wardle yn Middlewich, Cheshyr, yw 154 troos-hys.

Dowrgleudhyow yn Kernow

Yma dew vildir a dhowrgleudhyow viajadow yn Kernow war an Dowrgleudh Porth Bud, an dowrgleudh ma yw devnydhyes gans tus owth usya kayakow, kanouyow ha skathow-dhelit yn-unnik a-der skathow ynn. Yn y dhydh yth o an Dowrgleudh Porth Bud 32 mildir y hys hag ev a dhiwedhas ogas dhe Lannstevan, y'n jydh hedhyw yma y dhiwedh ogas dhe Bonsheyl. Yma dew yet dhowr war an dowrgleudh skath hir ha plenow-goleder yn le yetys dowr dres an 30 mildir a dhowrgleudhyow skath geryn yntra Ponsheyl, Lannstevan ha Holsworthy.

Dowrgleudh aral yn Kernow o an Dowrgleudh Kesunyans Lyskerrys ha Logh, hag a eth a-dhyworth Lyskerrys der an Glynn Logh dres 6 mildir dhe Logh. Yth esa 24 yet dhowr war an dowrgleudh, mes y'n jydh hedhyw nyns usi saw boghes ensampel anedha gesys, rag ensampel dhe Gomm, ryb Lyskerrys, po ryb Logh.

Rol a dhowrgleudhyow yn Kernow

Gwelewgh ynwedh