Aristotle
| Aristotle | |
|---|---|
 | |
| Genys |
384 BC  Stageira |
| Mernans |
322 BC, 7 Meurth 322 BC a dises an kolydhyon Chalcis |
| Trigva |
Athína, Athína |
| Alma mater |
|
| Galwesigeth |
bewonydh, kosmologydh, resonydh, milonydh, breusyas liennek, awgrymer, masydh, epistemologydh, filosofer politek, polymath, filosofer yethow, skrifer, filosofer, steronydh, doronydh, dyskador, tutor, ontologist, fisegydh, theologydh, brysonydh |
| Aswonnys rag |
Politics, Nicomachean Ethics, Metaphysics, Physics, Organon, Poetics, Constitution of the Athenians, Eudaimonia, Meteorology |
| Chyf delanwes |
Plato, Socrates, Heraclitus, Parmenides, Zeno of Elea, Democritus, Anaximander, Epicurus, Hippocrates, Empedocles |
| Movyans |
peripatetic school |
| Tas |
Nicomachus |
| Pries |
Pythias |
| Kespar |
Herpyllis |
| Fleghes |
Nicomachus, Pythias |
Aristotle (Stagira, Macedonia, 384 K.O.K. – Chalicis, Euboea, Pow Grek, 7 a vis Meurth 322 K.O.K.) o filosofer grek. Ev o filosofer pur bosek y'n hwarheans a'n west istori. Aristotle a skrifas lies lyvrow, mes hepken nebes an lyvrow na a wrug treusvewa. Aristotle a dhyskas Aleksander Veur pan esa Aleksander flogh.
Bewnans
[golegi | pennfenten]Tas Aristotle o henwys Nicomachus. Solder o ev rag Myghtern Amyntas a Macedonia.
Pan esa hwetek bloodh, Aristotle eth dhe Athens dos ha bos studhyer a Plato dhe'n akedemi Plato. Aristotle a wrug remanya dhe'n akademi bys pan esa seyth bloodh warn ugens. Ev a wrug gasa wosa mernans Plato yn 347 BC.
Ev a wrug vyajya ena gans Xenocrates dhe Asia Minor. Yn Asia, Aristotle a wrug vyajya gans Theophrastus dhe Enys Lesbos. I a studhyas losonieth ha milonieth an enys.
Yn 343 BC, Philip II a Macedon a welwis Aristotle dhe dhyski y vaw Aleksander Veur. Yth esa ros omgemeryans rag akademi reul a Macedon dhe Aristotle. Y'n termyn na, ny wrug ev dyski Aleksander hepken; ev a dhyskas dew vyghtern an termyn a dheu ynwedh; Ptolemy ha Cassender.
Aristotle a wrug kennertha Aleksander dhe gonkwerrya tiryow dhe'n howldrevel drefen ev dhe grysi yn ethnocentrism. (Ethnocentrism yw an grysi honan gonisogeth yw gwella ages oll gonisogethow erel). Aristotle a grysis gonisogeth Grek o gwell ages oll gonisogethow erel. Ev a gennerthas Aleksander dhe gonkwerrya Persia drefen ev a brederis a's via gwella.
Erbynn 335 BC, Aristotle a dhehwelis dhe Athens. Ev a dhallathas skol ena, Lyceum y hanow. Aristotle a dhyskas klassow ena rag dewdhek bledhen.
Yn 335 dhe 323 BC, Aristotle a skrifas lies tra, mes kellys yw tamm ha tamm erel yw kales dhe redya. Oll oberow Aristotle yw kepar ha rekord a puptra godhvedhys gans an pobel Grek.
Tro'ha fin bewnans Aleksander, ev a brederas pobel dhe assaya y ladha. Ev a wrug braggya Aristotle yn lytherow skrifys ganso dhodho. Aristotle a leveris yn fenowgh dell o kas dhodho dhe Alexander drefen Alexander dhe henwel y honan duw. An myghter a wrug ladha noy gwynn Aristotle - Callisthenes - drefen ev dhe krysi dell o Callisthenes traytor. Alexander a verwis yn Babylon yn 323 KOK. Pan verwis Aristotle, Athenians an dhallathas kasa Macedonians arta, hag Aristotle a dhibarthas an cita. Aristotle a verwis yn Euboea yn 322 KOK.
